Μερικές σκέψεις αυτοσυνειδησίας και μια προσευχή στην αρχή του νέου εκκλησιαστικού έτους
Εκκλησιασμός
————————
Οι περισσότεροι χριστιανοί εκκλησιάζονται
10-15 φορές το χρόνο,
α. Για εθιμοτυπικούς λόγους, για να δουν «θέαμα» (λαμπρές τελετές, άμφια των κληρικών , να ακούσουν λόγους περίτεχνους και ωραία ψαλμωδίες κ.α.). Τις ημέρες των αργιών όπου υπάρχει και ιδιαίτερο τελετουργικό (λιτανίες, μεγάλη Εβδομάδα, Θεοφανείων, εορτές ναών…). Για να πάρουν κάτι ως ευλογία: βάγια, άρτο, λουλούδια, βασιλικό , αγιασμό κ.α.
β. Για να συναντήσουν τους ανθρώπους και να επικοινωνήσουν (οι ναοί είναι σημεία συνάντησης).
γ. για να συμμετέχουν σε γάμους, βαπτίσεις και κηδείες και «κοινωνικές υποχρεώσεις» κατά κύριο λόγο.
Άλλοι λόγοι που προσέρχονται οι χριστιανοί στον ναό:
δ. όταν θέλουν να ζητήσουν κάτι από τον Θεό μέσω των ιερών μυστηρίων και ζητούν από τον ιερέα να τους τελέσει ιερό ευχέλαιο, αγιασμό η να τους διαβάσει ειδικές ευχές σε διάφορες περιστάσεις, (π.χ. όταν ασθενούν βαρειά οι ίδιοι ή κάποιος συγγενής ή φίλος τους κ.α.) ίσως μετά από μια μεγάλη αποτυχία ή κάτι δυσάρεστο στη ζωή τους, ή όταν επηρεάζονται (ή νομίζουν πως επηρεάζονται) από τον διάβολο με επιβουλή, βασκανία, διχόνοιες στα ζευγάρια, μαγεία, «γλωσσοφαγία» .
ε. για να προσευχηθούν ατομικά όταν αντιμετωπίζουν αξεπέραστα προβλήματα. Για να παρουσιάσουν αυτά τα προβλήματα στον ιερέα ως εξομολόγηση. Γράφω «ως εξομολόγηση» επειδή η μόνο παρουσίαση των προβλημάτων μας, χωρίς μετάνοια και εξαγόρευση των αμαρτιών μας, δεν είναι εξομολόγηση.
στ. για να ζητήσουν οικονομική βοήθεια, για να «καταξιωθούν» στο χωριό ή την πόλη που ζουν, με την παρουσία τους στο ναό. Αυτό τους προσφέρει μια «υπόσταση» ένα «καλό όνομα» κυρίως όταν κατάγονται από άλλη πόλη ή είναι αλλοδαποί. Πολλοί μάλιστα αλλοδαποί επιδιώκουν να βαπτιστούν για τους λόγους αυτούς, χωρίς να τους απασχολεί η ουσία της πίστης και η ενεργός ένταξή τους στην Ορθόδοξη Εκκλησία.
Υπάρχουν χριστιανοί που προσέρχονται στους ναούς και στις ιερές ακολουθίες «θεματικά». Για παράδειγμα μόνο την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, μόνο στους Χαιρετισμούς, μόνο σε αγρυπνίες, μόνο όταν λειτουργούν εξωκλήσια, μόνο σε ενοριακές εκδηλώσεις, εκδρομες και άλλες δραστηριότητες.
Οι πιο τακτικά εκκλησιαζόμενοι (50-60 ή και περισσότερες φορές το χρόνο) προσέρχονται κατά κύριο λόγο από συνήθεια «έτσι τα βρήκαμε από τους γονείς μας..», λέγουν. Είναι «οι χριστιανοί των Κυριακών». «Η Εκκλησία είναι η συνήθειά μου, το χόμπι μου, δεν μπορώ να μην έρχομαι, κάτι μου λείπει όταν απουσιάζω» μου είχε πει κάποιος, επι λέξει. Μια μερίδα των πιστών, επίσης, προσέρχεται τακτικά, αφού έχει συνειδητοποιήσει την πολλαπλή ψυχική ωφέλεια του εκκλησιασμού και γενικότερα της συμμετοχής στην ενοριακή ζωής.
Κάποιοι άλλοι εκκλησιάζονται μόνο σε μοναστήρια.
Κάποιο άλλοι εκκλησιάζονται σε διάφορους ναούς σπάνια και περιστασιακά, χωρίς να έχουν σημείο αναφοράς.
Οι ακόμη τακτικότερα εκκλησιαζόμενοι (σε κάθε ιερή ακολουθία) είναι συνήθως είτε υποψήφιοι κληρικοί ή μοναχοί ή ψάλτες και συνεργάτες. Αυτοί έχουν έναν πρακτικό και επαγγελματικό λόγο που συχνάζουν στον ναό. Αν ερευνήσουμε τα βάθη της ψυχής τους, δεν ξέρω αν θα βρούμε σε όλους (εμάς) και διαρκώς πραγματικό ζήλο και αγάπη για την εν Χριστώ ζωή και συνειδητοποίηση των αληθειών της πίστεως. Όλοι, άλλωστε, κοντά ή μακριά από τον ναό και την εκκλησιαστική ζωή έχουμε τον αγώνα μας, έχουμε κοινό αγώνα και παλεύουμε με τον εαυτό μας πρώτα – πρώτα, με την ολιγοπιστία, το κοσμικό φρόνημα και τον ίδιο τον διάβολο.
Αγιοπνευματική ζωή
———————————
Η πνευματική ή πιο σωστά η αγιοπνευματική ζωή είναι κάτι βαθύτερο. Διαβάζοντας τους βίους των αγίων θα το ανακαλύψουμε. Σχετίζεται άμεσα με το ιερό μυστήριο της εξομολόγησης (που έρχεται μετά από την μετάνοια) και με την τακτική (όχι εθιμοτυπική) προσέλευση στην θεία Κοινωνία. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Ύστερα, η αγιοπνευματική ζωή καλλιεργείται με την φιλανθρωπική δράση αρχίζοντας από το χώρο της ενορίας, με την δημιουργικότητα, με την ανάπτυξη της αγάπης και της αλληλοβοήθειας, με την διάθεση των ιδιαίτερων χαρισμάτων του καθενός στην εκκλησιαστική κοινότητα και με την κατάρτιση, δηλαδή την συμμετοχή στο κήρυγμα, στις συνάξεις κατήχησης και άλλες ευκαιρίες πνευματικής ανάτασης και διάδοσης των αληθειών της πίστεως και στήριξης της εν Χριστώ ζωής σε καθημερινή βάση. Αυτό επιτυγχάνεται σταδιακά με την συμμετοχή μας στη θεια Λατρεία, με την προσωπική προσευχή, με την νηστεία και την μελέτη της Αγίας Γραφής.
Ερωτήσεις για προβληματισμό:
————————————-
1.Σε τι διαφέρει, τελικά, η εκκλησιαστική ζωή από την κοσμική μας ζωή;
2. Η πίστη του ανθρώπου στον Τριαδικό Θεό εξαρτάται από το πόσο τακτικά εκκλησιάζεται;
3. Νοηματοδοτεί η πίστη την ζωή μας σε όλες τις πτυχές της;
4. Αφού οι πρόγονοί μας τηρούσαν πολύ πιο πίστα από εμάς τις εκκλησιαστικές παραδόσεις και την νηστεία και ήταν πιο τακτικοί στον εκκλησιασμό, γιατί δεν κατάφεραν να μας το μεταδώσουν; Αν μας το μετέδωσαν, εμείς το αυξάνουμε; Εμβαθύνουμε σε αυτό; Εμείς, γιατί δυσκολευόμαστε (στην περίπτωση που δυσκολευόμαστε) να μεταδώσουμε στα παιδιά μας την πίστη και τις ευλογημένες συνήθειες του εκκλησιασμού, της νηστείας της προσευχής, του πνευματικού αγώνα; Σε τι υστερούμε; Φταίει μόνο η ανωριμότητα των παιδιών, αφού είναι ακόμη ανήλικα;
5. Στέλνουμε τα παιδιά μας στο κατηχητικό; Έχουμε καλή άποψη για το κατηχητικό; Νομίζουμε πως το κατηχητικό θα ωφελήσει τα παιδιά μας το ίδιο ή και περισσότερο από τα φροντιστήρια ξένων γλωσσών, ποδόσφαιρο και άλλες δραστηριότητες ποικίλου ενδιαφέροντος, ή το θεωρούμε άχρηστο και χωρίς ουσιαστικό λόγο ύπαρξης;
6. Μήπως οφείλεται η αποστασιοποίησή μας από την εκκλησιαστική ζωή, στην αλλαγή του τρόπου ζωής τις τελευταίες δεκαετίες (όπου η τεχνολογία και το διαδίκτυο έχουν τον κύριο λόγο σε όλες τις εκφάνσεις του βίου μας) ή υπάρχουν βαθύτεροι λόγοι;
7. Θα παροτρύναμε το παιδί μας ευχαρίστως, αν και το ίδιο το επιθυμούσε από μόνο του και υπήρχαν οι σχετικές προϋποθέσεις, να γίνει κληρικός, πρεσβυτέρα, μοναχός ή μοναχή;
Ο δρόμος της αυτοσυνειδησίας
————————————
Όντως δύσκολος ο αυτοπροσδιορισμός ενός σύγχρονου ανθρώπου και μάλιστα εφήβου ή νέου μέσα στην πραγματικότητα που ζούμε. Εξίσου δύσκολη και η συνειδητή σχέση του με την παράδοση, το παρελθόν του τόπου του και με την πίστη του και την θρησκευτική παράδοση των προγόνων του. Μάλλον αρχίζει σήμερα να τα εγκαταλείπει όλα αυτά και να προσανατολίζεται σε πιο χρηστικές ενασχολήσεις όπου κυριαρχεί η εμπειρία και η εναλλαγή εμπειριών, η ατομική καλοπέραση, η πρόσκαιρη απόλαυση και η εξασφάλιση πόρων διαβίωσης με όσο γίνεται λιγότερη ανθρώπινη επικοινωνία σε πραγματικό- φυσικό χρόνο. Το διαδίκτυο κυριαρχεί πλέον στις επικοινωνίες. Η «εικόνα», το θέαμα και η αυτοματοποιημένη αντίδρασή μας προς αυτή, όπως έχουμε οδηγηθεί ακολουθώντας μαζικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είναι από τις βασικότερες πηγές (αυτό)ικανοποίησης και αυτοεπιβεβαίωσης του ανθρώπου. Δεν ενθουσιαζόμαστε όμως, όσο εύκολα και συχνά απογοητευόμαστε. Να σημειώσουμε εδώ πως οι διαθέσεις αυτές του ανθρώπου, όπως τις περιγράψαμε αμέσως προηγουμένως, δεν εισήλθαν τώρα, τα τελευταία χρόνια, στην ψυχή και το μυαλό του ανθρώπου ούτε η κατάσταση που επικρατεί στον κόσμο είναι πιο καλή ή πιο κακή από αυτή του παρελθόντος. Άλλαξαν όμως οι συνθήκες ζωής και οι επιλογές του ανθρώπου έγιναν πολύ περισσότερες.
Χωράει, άραγε, η πίστη κάπου μέσα σε όλα αυτά;
Ο αληθινός Θεός, είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι εξακολουθεί να είναι η πηγή και η αιτία της ζωής μας και να οικονομεί μέσα στο πέρασμα των αιώνων την σωτηρία του ανθρώπου με κάθε τρόπο. Αυτός είναι και ο λόγος ύπαρξης της Εκκλησίας.
Τα αιώνια είναι κρυμμένα μέσα στα φθαρτά. Η εικόνα (δεν εννοώ μόνο την αγιογραφία, τα ιερά εικονίσματα δηλαδή, αλλά και γενικότερα την έννοια του εικονισμού ως συμβολισμού του αθέατου κόσμου μέσω του ορατού συμβόλου) κάτι περιγράφει, κάτι εικονίζει, δεν είναι κάτι που έφτιαξε η φαντασία μας ούτε την απολυτοποιούμε. Το περιβάλλον μέσα στον ιερό ναό με την όλη του διακόσμηση και το τελετουργικό των ιερών ακολουθίων και κυρίως της θείας λειτουργίας, κάτι θέλουν να μας θυμίσουν , κάτι μας διδάσκουν , κάπου μας παραπέμπουν. Ας το ανακαλύψουμε. Ας κατηχηθούμε για να το γνωρίσουμε. Ας το ερευνήσουμε. Μάλλον, ας ζητήσουμε προσευχόμενοι να μας αποκαλυφθεί!
Αγαπητοί μου ! Από σήμερα (1/9) αρχίζει το νέο εκκλησιαστικό έτος.
Να είναι για όλους μας ευλογημένο και καρποφόρο !
Σας παρακαλώ και σας προσκαλώ σε μια σχέση αληθείας με το νόημα της ζωής μας, με τον εαυτό μας τα πάθη και τα χαρίσματά μας , τις επιλογές μας και τις καθημερινές προσωπικές ή κοινές επιδιώξεις μας. Όλα οδηγούν στο «εγώ» σήμερα και στην απομόνωση, στον φόβο και στην απώλεια νοήματος για το οτιδήποτε. Δεν βασίζεται η ζωή μας σε αρχές αλλά σε ατομικά δικαιώματα. Θλιβερή διαπίστωση. Ας ψάξουμε την κινητήρια δύναμη για μια επανεκκίνηση : την αγάπη! Σας καλώ και σας παρακαλώ, λοιπόν, να πλαισιώσετε την ενοριακή ζωή και τις εκδηλώσεις και δραστηριότητες που προγραμματίζει για όλες τις ηλικίες. Πάνω και πρώτα από όλα ,οφείλω να σας υπενθυμίσω, τίθενται τα ιερά μυστήρια της Ιεράς εξομολογήσεως και της θείας Κοινωνίας. Χωρίς αυτά, απλά θα είμαστε μόνο για τις εκδηλώσεις και παρατρεχάμενοι όπου είναι κόσμος και όπου γίνεται μάζωξη. Δεν μας ωφελεί. Δεν έχει κάποιο νόημα. Χωρίς Χριστό, όλα είναι μάταια! Ας δώσουμε όλο μας το είναι στο Χριστό! Ας αγαπήσουμε τον Χριστό! Πρώτος και θεμελιώδης στόχος μας για την νέα εκκλησιαστική χρόνια!
Ας Τον παρακαλέσουμε με όλη μας την ψυχή:
Προσευχή για το νέο ξεκίνημα
———————————————-
Δώσε, Κύριε, βάθος στην πίστη μας και νόημα στις εκδηλώσεις ευλάβειας προς Εσένα! Βοήθησε μας να Σε ανακαλύψουμε πίσω από τον τύπο και την παράδοση. Βοήθησε μας να θελήσουμε να δώσεις νόημα στη ζωή μας. Πάρε από πάνω μας την τυπολατρεία, την λατρεία της ύλης, την ακηδία (τεμπελιά), την επανάπαυση, την άγνοια, την αμάθεια, την συνήθεια, τον εγκλωβισμό μας στη γνώμη των άλλων και στην υποκρισία. Αξιοποίησε ό,τι καλό έχουμε μέσα μας και ανάστησέ μας όσο είμαστε σε αυτή την επίγεια ζωή! Αμήν !
π. Χριστοφόρος
Με την βοήθεια του Θεού και την ευλογία του σεπτού Ποιμενάρχου μας κ.κ. Εφραίμ, ολοκληρώθηκε με επιτυχία πριν από λίγο η τετραήμερη προσκυνηματική εκδρομή που διοργάνωσε η ενορία μας στα νησιά των Κυκλάδων Σύρο και Τήνο. Επιστρέψαμε στο Κρανίδι πλήρεις όμορφων εντυπώσεων, γεμάτοι πνευματικά.
πληροφορίες για τη Σχολή στο Κρανίδι στο:+30 697 2240886 κ. Κ. Βενέκας
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ