«Τί σε καλέσωμεν, Προφῆτα ;  Ἄγγελον, Ἀπόστολον η Μάρτυρα;

Ἄγγελον, ὅτι ὡς ἀσώματος διῆξας , Ἀπόστολον, ὅτι ἐμαθήτευσας τὰ ἔθνη, Μάρτυρα δὲ ὅτι σοῦ ἡ κεφαλὴ ὑπὲρ Χριστοῦ ἐτμήθη. Αὐτὸν ἱκέτευε, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν».

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, εὐλαβεῖς προσκυνητὲς καὶ ἐορταστὲς τῆς ἐτησίου πανηγύρεως τῆς ἐνορίας μας ἀλλὰ καὶ τῆς πόλεώς μας,  

Σημεῖο ἀναφορᾶς ἀποτελεῖ γιὰ τοὺς ἁπανταχοῦ Κρανιδιῶτες, ἀλλὰ καὶ γιὰ τοὺς πιστοὺς τῶν γύρω περιοχῶν, ἡ σημερινὴ λαμπρὰ καὶ κατανυκτικὴ ἐόρτιος σύναξη. Σὲ αὐτὴ δεσπόζουν: ἡ θαυμαστὴ ἐφέστιος ἱερὰ Εἰκὼν τοῦ Πολιούχου μας, ἔργο τῶν ἱερατικῶν χειρῶν τοῦ περιφήμου ἁγιογράφου τοῦ 17ου αἰῶνος Ἐμμανουὴλ πρεσβυτέρου τοῦ Τζάνες καὶ ὁ περικαλὴς τοῦτος ναός του,  ὅπου κλῆρος καὶ λαός, προεξάρχοντος τοῦ ἐπισκόπου, ἑνώνονται προσευχητικῶς καὶ λατρευτικῶς μὲ τὸν μείζονα ἐν γενητοῖς γυναικῶν, τὸν Τίμιον, Πρόδρομον καὶ Βαπτιστὴν τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, Ἰωάννην, ἐπὶ τῇ μνήμῃ τῆς Ἀποτομῆς τῆς ἱερᾶς αὐτοῦ Κεφαλῆς. Ας στρέψουμε, λοιπόν, τὸν νοῦν καὶ τὴν καρδίαν πρὸς τὸν Ἅγιό μας καὶ ἂς ὀσφρανθοῦμε «εὐωδίαν πνευματικὴν» ἀπὸ τὴν διδακτικὴ ὑμνολογία τῆς ἡμέρας.

​Τί σε καλέσωμεν, Προφῆτα; Πῶς νὰ σὲ ὀνομάσουμε,Προφῆτα, διερωτᾶται ὁ ὑμνογράφος Γερμανὸς πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, Ἄγγελον, Ἀπόστολον η  Μάρτυρα; Ποιάἀπὸ τὶς τρεῖς αὐτὲς ἰδιότητες ὑπερίσχυσε στὸν βίο σου, γιὰ νὰ ὁριοθετήσουμε τὴν προσωπικότητά σου καὶ νὰ σὲ κατατάξουμε στὴν ἀντίστοιχη ἁγιολογικὴ κατηγορία; Βεβαίως ἡ ἐρώτηση αὐτὴ δὲν δηλώνει τὴν ἀπορία ἀλλὰ τὴν ἔκπληξη καὶ τὸ ἱερὸ δέος τοῦ ἐπιχειροῦντος ἐπαρκῶς νὰ σκιαγραφήσει τὴν μεγαλειώδη μορφὴ τοῦ τιμωμένου. Καὶ ἀπάντᾶ σύντομα ἀλλὰ διεξοδικά.Ἐπαξίως Σέ ὀνομάζομεν Ἄγγελον, διότι ὡς ἄσαρκος ἔζησες, ἂν καὶ εἶχες σῶμα θνητό. Ὄντως ἀσκητικὴ ἡ βιοτὴ τοῦ Βαπτιστοῦ. Σὲ πολλὲς ἁγιογραφίες μάλιστα, εἰκονίζεται μὲ ἀγγελικὰ φτερά.  Ζοῦσε στὴν ἔρημο τοῦ Ἰορδάνου. Ἡ τροφὴ του λιτή: ἄκρες ἀπὸ χόρτα καὶ μέλι ἄγριο. Τὸ ἔνδυμά του τρίχες καμήλας καὶ στὴ μέση του φοροῦσε ζώνη ἀπὸ δέρμα, γιὰ νὰ καταπονεῖται τὸ σῶμα, ὑποτασσόμενο στὸ μεγαλειῶδες πνεῦμα του. Μὲ προσευχὴ καὶ προσμονή, μακριὰ ἀπὸ τοὺς θορύβους τῆς ζωῆς, τηροῦσε πιστὰ τὸν Νόμο τοῦ Θεοῦ. Ἐγκαινίαζε πρῶτος αὐτόςἕναν νέο τύπο ἀσκήσεως, παρὰ τὶς συνήθειες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Ἔγινε ὁ πρῶτος ἀσκητὴς καὶ ὁ πρόδρομος τῆς μοναχικῆς πολιτείας. Ἀγγέλοις ὁμότροπος καὶ ὁμοδίαιτος, καθαρὸς στὸ σῶμα καὶ ὀξὺς στὸ πνεῦμα, ὁ ὑψηπέτης ἀετὸς τῆς ἀρετῆς,  ἑτοίμαζε τὴν ὁδὸν τοῦ Κυρίου καὶ καθιέρωνε μέσα στὴν ἔρημο, σὲ πνευματικὸ ἔδαφος, δύσβατο καὶ ἄνυδρο, τὴν ἀσκητικότητα καὶ τὴν ἐσωτερικότητα τῆς μετὰ Χριστὸν πνευματικῆς ἐμπειρίας.

     Ὅπως καὶ οἱ Ἅγιοι Ἄγγελοι, ἀπεστάλη στὴ γῆ ὁ Πρόδρομος τοῦ Κυρίου, γιὰ νὰ διακονήσει ἐνεργὰ τὸ σχέδιο τῆς θείας Οἰκονομίας. Γιὰ νὰ «παρακαλέσει» -δηλαδή νά προσκαλέσει- σὲμετάνοια καὶ ἐπιστροφὴ καὶ νὰ οἰκοδομήσει πνευματικὰ καὶἠθικὰ τὸν ἀποίμαντο λαὸ τοῦ Θεοῦ. Στὸ πρόσωπό τουἐκπληρώθηκε ἡ Προφητεία τοῦ μεγαλοφωνοτάτου Ἠσαΐου:«Παρακαλεῖτε , παρακαλεῖτε τὸν λαόν μου λέγει ὁ Θεός. Οἱ ἱερεῖς λαλήσατε εἰς τὴν καρδίαν Ἱερουσαλήμ…Φωνὴ βοῶντος ἐν τῇἐρήμῳ , ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους τοῦ Θεοῦ ἡμῶν». Μέσα ἀπὸ τὴν τραχύτητα καὶ αὐστηρότητα τῆς ἀσκήσεώς του στὴν ἔρημο, ἄνοιξε καὶ λείανε τὴν ὁδὸ ποὺ θὰ ὁδηγοῦσε στὸν Χριστό. Διόρθωνε τοὺς σκολιοὺς καὶ διεστραμμένους ἀνθρώπους μὲ τὸν πέλεκυ τοῦ κηρύγματός του. Δὲν ὑπῆρχε χρόνος πολύς . Ὁ Κύριος ἦταν ἐγγὺς καὶ ἑτοίμαζε τὴν δημόσια δράση Του.

​Γι΄αὐτὸ ὡς ὁ τελευταῖος καὶ συνάμα ὁ μεγαλύτερος Προφήτης τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης , ἀνέπτυξε ἀποστολικὴ δράση.  Τὰ λόγια του ξεδιψοῦσαν ψυχικὰ τὸ πλῆθος ποὺ τὸν ἀκολουθοῦσε. Μιλοῦσε στὶς καρδιές τους καὶ ξερίζωνε τοὺς σαπροὺς καρποὺς τῆς ἁμαρτίας. Τὰ ὕδατα τοῦ Ἰορδάνου ξέπλεναν τὶς ἐξαγορευμένες ἁμαρτίες τοῦ λαοῦ καὶ ἡ ἔρημος ἀντηχοῦσε ἀπὸ τὸ θερμὸ καὶ ζηλωτικὸ κάλεσμά του: Μετανοεῖτε, ἔφτασε ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Στὸ πρόσωπο τοῦ Ἁγίου μας, ταυτίζονται οἱ δύο ἰδιότητες: τοῦ Προφήτου καὶ τοῦ Ἀποστόλου, γιὰ νὰ ὑπερισχύσει αὐτὴ τοῦ Ἀποστόλου, διότι ὄντως ἀνέλαβε ἔργο ἀποστολικό, ἔργο εὐαγγελιστοῦ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς. Ὁ Μωσαϊκός Νόμος καὶ οἱ Προφῆτες,καθοδήγησαν τὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ μέχρι τὴν ἐποχὴ τοῦ Προδρόμου. Ἀπὸ τότε ὅμως καὶ στὸ ἑξῆς «ἡ Βασίλεια τοῦ Θεοῦ» εἶναι πλέον ἱστορικὴ πραγματικότητα ποὺ μὲ τὴ ζωὴ καὶ τὴ δράση του, ὁ Ἰωάννης, τὴν μετέδιδε ὡς ζωντανὴ ἐμπειρία. Δὲν προφήτευε ἁπλῶς τὴν ἔλευση τοῦ ἀναμενόμενου Μεσσία, ἀλλὰ εἶχε πλήρη συνείδηση καὶ γνώση  ὅτι Αὐτὸς ἦρθε ἤδη στὸν κόσμο καὶ εἶναι ὁ Χριστός.  Τὸν συνάντησε καὶ Τὸν ὁμολόγησε. Ἀξιώθηκε νὰΤὸν βαπτίσει, κάνοντας ὑπακοὴ σὲ Ἐκεῖνον καὶ Τὸν ὑπέδειξε στοὺς ἀνθρώπους: «Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου».  Ὁ Ἰωάννης εἶχε βαθειά συνείδηση τῆς ἀποστολῆς του. Γνώριζε ὅτι «Οὐκ ἔστιν ἀπόστολος μείζων τοῦ πέμψαντος αὐτόν». Δὲν ὑπάρχει ἀπόστολος ἀνώτερος ἀπὸ αὐτὸν ποὺ τὸν ἀποστέλλει. Γι΄αὐτὸ, ἂν καὶ εἶχε ἀποκτήσει κῦρος ὡς ραββὶ(δηλαδὴ νομοδιδάσκαλος) ἂν καὶ εἶχε πολλοὺς μαθητὲς ποὺ τὸν ἀκολουθοῦσαν, ποτὲ δὲν ὑπερέβη τὰ ὅρια τῆς ἀποστολῆς του. Εἶπε μάλιστα σὲ κάποιον μαθητὴ του ὅταν ἐκεῖνος τὸν πληροφόρησε πὼς ὅλοι πιὰ ἀκολουθοῦν τὸν Ἰησοῦ: «Δὲν εἶμαιἐγὼ ὁ Μεσσίας ὅπως μὲ ἀκούσατε νὰ σᾶς λέω. Εἶμαι ὁ φίλος τοῦ Νυμφίου. Στέκομαι κοντά Του καὶ εἶμαι γεμάτος χαρὰ ἀκούγοντας τὴ φωνή Του. Ἐκείνου τὸ ἔργο πρέπει νὰ μεγαλώνει καὶ τὸ δικό μου νὰ μικραίνει». Καὶ ὁ Κύριος ποὺ δίνει πλούσια τὴ χάρη Τουστοὺς ταπεινοὺς τῇ καρδίᾳ, ἀξίωσε τὸν Πρόδρομο καὶ Βαπτιστή Του νὰ γευθεῖ τὸ Φῶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἔγινε Πνευματοφόρος.  Ὑπητέτησε σιωπηλὰ τὸν Ἰησοῦ, Τὸν Ἕνα τῆς Τριάδος, κατὰ τὴν ἱστορικὴ στιγμὴ τῆς Θεοφανείας στὸν Ἰορδάνη καὶ ἄκουσε τὴ φωνὴ τοῦ Πατρὸς ἄνωθεν νὰ βεβαιώνειτὴν ἐπὶ γῆς παρουσία τοῦ Υἱοῦ Του.

Φορέας τόσο ὑψηλῶν καὶ μοναδικῶν ἐμπειριῶν ὁ Πρόδρομος, ἐκλήθη νὰ μαρτυρήσει περὶ αὐτοῦ τοῦ Φωτὸς ποὺ γνώριζε καὶ βίωνε. Σ’ αὐτὸν βρῆκαν τέλεια ἐφαρμογὴ οἱ μετέπειτα προτροπὲς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου πρὸς τὸν μαθητήτου Τιμόθεο :«Σεαυτὸν ἁγνὸν τήρει, νῆφε ἐν πᾶσι, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ, ἔλεγξον, ἐπιτίμησον, παρακάλεσον». Πράγματι, τηρώντας ἁγνὸ τὸν ἑαυτό του καὶ εὐαγγελιζόμενος τὴν Ἀλήθεια καὶ τὴ θεία Δικαιοσύνη, ἦταν σὲ θέση, ἀφοῦ πρῶταπροσκαλέσει τὸν λαὸ σὲ μετάνοια, νὰ ἐλέγχει καὶ νὰ ἐπιτιμᾶδημόσια τὶς  ἐξόφθαλμες ἁμαρτίες, ἀκόμη καὶ ἂν αὐτὲς τὶς διέπραττε ὁ Βασιλιὰς Ἡρώδης. Ὁ μοιχὸς τυγχάνει τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ ἂν μετανοήσει. Ἡ μοιχεία, ὅμως, ἔπρεπε νὰ στηλιτευτεῖ καὶ νὰ σταματήσει. Δυσφορία ἐπεκράτησε στὰ ἀνάκτορα τοῦ Ἡρώδη. Ἡ Ἡρωδιάδα πίεσε τὸν παράνομο σύντροφό της νὰ φυλακίσει τὸν Βαπτιστὴ νομίζοντας ὅτι ἔτσι θὰ φυλακίσει καὶ τὴ συνείδησή της ποὺ τὴν ἤλεγχε. Καὶ στὴ μοιχεία προσετέθη ἡ προφητοκτονία μέσα στὸ παραλήρημα τῆς διαφθορᾶς τοῦ θορυβώδους συμποσίου τῶν γενεθλίων τοῦἄφρονος Ἡρώδου. Ἡ κεφαλὴ τοῦ Βαπτιστοῦ ἐπὶ πίνακι δὲν σιώπησε. Κανεὶς δὲν μπόρεσε ποτὲ νὰ φιμώσει τὴν ἀλήθεια.  Μάρτυρας  τῆς ἀληθείας ὁ Τίμιος Πρόδρομος, δυνατὸς ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ, στέκει ἀγέρωχος μέσα στὸ πέρασμα τῶν αἰώνων καὶ διδάσκει τὶς γενεὲς τῶν ἀνθρώπων ὅτι, γιὰ νὰ συναντήσουμε τὸνΧριστὸ, προηγεῖται ἡ ὁδὸς τῆς ἄσκησης καὶ τῆς αὐταπάρνησης. Ὁ Χριστὸς μᾶς χαρίζει τὰ πάντα καὶ μᾶς καλεῖ ὅλους κοντά Του. Περιμένει, ὅμως, τὴν θέληση καὶ τὴν συγκατάθεσή μας. Μὲ τὴν ἐνσυνείδητη ἄσκηση καὶ τὴν ἐγκράτεια ἀπὸ τὶς τροφές, γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, ἀπαρνούμαστε τὸν κακὸ ἑαυτό μας. Ἐρημώνει ἡ ψυχή μας ἀπὸ τὰ πάθη της. Κινεῖται ἀνάλαφρη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ ἀπόκτᾷ τὴ θεία Χάρη. Ἡ καρδιακὴ προσευχὴ καὶ ἡ νηστεία ἀποδίδουν τοὺς γλυκεῖς καρποὺς τῆς ταπείνωσης, τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ὑπομονῆς στοὺς πειρασμούς. Στὴν παροῦσα ἑορτή, ἀδελφοί μου, τιμοῦμε τὸν Ἅγιο μὲ αὐστηρὴ νηστεία,ἀκολουθώντας τὸ ὑψηλὸ παράδειγμά Του, ἐνθυμούμενοι τὴν ὑπὲρ τῆς ἀληθείας τελευτή Του. Ἀντὶ τοῦ ἀθέσμου καὶ ἀνοσίουσυμποσίου τοῦ Ἡρώδου, ἐμεῖς παραθέτουμε τὴν πνευματικὴαὐτὴ ὑμνολογικὴ καὶ λατρευτικὴ πανδαισία, σὰν ἐλάχιστο δεῖγμα τῆς πίστεως καὶ τῆς εὐλαβείας μας καὶ καλοῦμε τὸν Ἅγιο νὰ μᾶς χειραγωγήσει, νὰ μᾶς ὁδηγήσει πρὸς τὸν Χριστὸ. Νὰ γίνει Αὐτός, ὁ λύχνος ποὺ θὰ φωτίσει τὰ σκότη τῆς ψυχῆς μας γιὰ νὰ ὑποδεχθεῖ τὸν Ἥλιο τῆς Δικαιοσύνης. Ἡ αὐστηρή, ἀσκητικὴ ἀλλά καὶ γαλήνια μορφή Του, ποὺ ἐκπέμπει ὅλο τὸ μεγαλεῖο τῆς ἀγγελικῆς καὶ ἀποστολικῆς μαρτυρίας Του, θὰ εἶναι πάντα ἔλεγχος καὶ κρίση γιὰ τὴν ἁμαρτία ποὺ καταδυναστεύει τὸν κόσμο. Μᾶς βεβαιώνει, ὅτι θὰ  μεσιτεύει πάντοτε ὑπὲρ αὐτοῦ τοῦ κόσμου,  βαπτίζοντας μὲ τὸ διαυγὲς ὕδωρ τῆς χάριτός Του, τὸν φιλόχριστο λαὸ ποὺ Τόν τιμᾶ.

«Ἄγγελον , Ἀπόστολον καὶ Μάρτυρα» ἐπαξίως Σέκαλοῦμεν, Προφῆτα Ἰωάννη καὶ πρόδρομε τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας μας. Ὁ ὑπὸ Κυρίου μαρτυρηθεὶς καὶ δι΄Αὐτοῦ μαρτυρήσας ἐκτμηθεὶς τὴν Κεφαλήν, ἔπαρον τὴν χεῖρά Σου τὴν ἁψαμένην τὴν ἀκήρατον Κορυφὴν τοῦ Δεσπότου καὶ εὐλόγησον τὸν κλῆρον, τοὺς ἄρχοντες καὶ τὸν λαὸν τῆς πόλεως ταύτης, ἡ ὁποία Σὲ γνωρίζει Πατέρα καὶ Προστάτη της καθὼς καὶ ὅλους τοὺς προστρέχοντας μὲ πίστη στὴν Χάρη Σου. Καὶ ἀξίωσέ μας, διὰ τῶν τιμίων εὐχῶν τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας, νὰ συμμετάσχουμε καὶ ἐμεῖς στὴ χαρὰ τοῦ Κυρίου Σου, ἐπιλέγοντας καὶ ἀκολουθώντας τὴν εὐθεῖα ὁδὸ «τὴν ἀπάγουσαν εἰς τὴν Ζωήν» . ΑΜΗΝ.                                            

                                                                                                                             ( Β΄ Τιμ. , Δ ΄5-8 )

​Ἡ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων , ἀδελφοί μου ,  ἀποτελεῖ μαζὶ μὲ τὴν ἑορτὴ τοῦ Πάσχα τοὺς δύο πόλους πέριξ τῶν ὁποίων δορυφορεῖται ὁλόκληρο τὸ λειτουργικὸ – λατρευτικὸ ἔτος τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. Τὸ Πάσχα εὑρίσκεται στὴν κορυφὴ τῶν κινητῶν, κατὰ τὴν ἡμερομηνία, ἑορτῶν καὶ τὰ Χριστούγεννα στὴν κορυφὴ τῶν ἀκινήτων ἑορτῶν, λόγω τῆς ἡμερολογιακῆς σταθερότητας τῆς ἑορτῆς.

​Στὰ μέσα του δευτέρου αἰῶνος οἱ ὀπαδοί τῆς αἱρέσεως τοῦ «γνωστικισμοῦ» ἄρχισαν νὰ ἑορτάζουν τὰ Χριστούγεννα μαζὶ μὲ τὴν Βάπτιση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, κατὰ τὴν 6η Ἰανουαρίου, ποὺ ἦταν ἡ παλαιὰ ἡμερομηνία τοῦ χειμερινοῦ ἡλιοστασίου. Στὴν Ἀνατολὴ , μέχρι τὸν τέταρτο αἰώνα , συνεόρταζαν τὶς δύο μεγάλες αὐτὲς ἑορτὲς μὲ τὸ ὄνομα «Ἐπιφάνεια» ἢ «Θεοφάνεια». Τό 330 μ.Χ. εἰσήχθη στὴ Ρώμη ἡ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων ξεχωριστὰ ἀπὸ τὴν ἑορτὴ τῶν Θεοφανείων. Ὁ εἰσηγητὴς τοῦ διαχωρισμοῦ αὐτοῦ στὴν Ἀνατολὴ ὑπῆρξε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος.

​Ἡ Ἐκκλησία μας τὶς ἡμέρες αὐτὲς τοῦ Ἁγίου Δωδεκαημέρου , ψάλλοντας, διδάσκει τους πιστούς ὅτι «Θεὸς Λόγος ἐπεφάνη ἐν σαρκὶ τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων».Ὁ Θεὸς Λόγος «ἐπεφάνη ἐν σαρκί» τόσο κατὰ τὴ Γέννηση, ὅσο καὶ κατὰ τὴ Βάπτισή του. Μὲ τὸν ἔνσαρκο Υἱὸ Θεὸ Λόγο, ἀποκαλύπτεται ἡ θεότητα, ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ, ἐντὸς τῆς ὁποίας κατοικεῖ ἡ Ἁγία Τριάδα, ἀφοῦ ὁ Σαρκωθεῖς καὶ Βαπτισθεῖς Χριστὸς εἶναι «Φῶς ἐκ φωτός, Θεὸς ἀληθινός, ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ». Γι’  αὐτὸ καὶ ἡ Δεσποτικὴ ἑορτὴ ποὺ θὰ ἑορτάσουμε στὶς 6 Ἰανουαρίου ὀνομάζεται «Θεοφάνεια» «Φῶτα» καὶ «Ἐπιφάνεια».

 ​Τὸν ὄρο  «ἐπιφάνια» ἀναφέρει καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὸ  σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς πρὸ τῶν Φώτων. Καὶ ἀλλοῦ ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν χρησιμοποιεῖ παρόμοια θεολογικὴ ὁρολογία , ὅπως στὴν πρὸς Τίτον ἐπιστολὴ : «Ἐπεφάνη ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις».

​Ἂς δοῦμε τώρα μέσα ἀπὸ τὶς πατρικές νουθεσίες τοῦἈποστόλου πρὸς τὸν μαθητὴ τοῦ Τιμόθεο , πῶς μποροῦμε κι ἐμεῖς νὰ ὠφεληθοῦμε καὶ νὰ προετοιμαστοῦμε κατάλληλα γιὰ τὴν μεγάλη Δεσποτικὴ Ἑορτὴ τῶν Θεοφανείων.

​Ἡ ἀποστολικὴ καὶ ἀγωνιστικὴ ἐμπειρία τοῦ Ἀποστόλου Παύλου , ἀποτυπώνεται γλαφυρὰ στὴν τελευταία – σύμφωνα μὲ τοὺς μελετητὲς – ἐπιστολὴ ποὺ ἔγραψε , τὴν δεύτερη ἐπιστολὴ πρὸς Τιμόθεον. Στό τελευταίο κεφάλαιό της παραγέλλει στόν πιστό μαθητή του:

​«Νῆφε ἐν πᾶσι».   Ἡ νήψη εἶναι ὅπλο γιὰ τὸν πιστό. Συνήθως μας παραπέμπει στοὺς μοναχοὺς καὶ τὴ νηπτικὴ θεολογία τῶν ἀσκητῶν , ἀλλὰ ὁ πνευματικὸς ἀγώνας κοσμικῶν καὶ μοναχῶν εἶναι ἑνιαῖος. Καὶ οἱ μὲν καὶ οἱ δὲ ἔχουν νὰ ἀγωνιστοῦν κατὰ τῶν παθῶν τους , καὶ κατὰ τῶν παγίδων τοῦ διαβόλου. Νήψη σημαίνει φρόνηση , ἐγρήγορση . «Ὁ νοῦς τοῦ νηπτικοῦ ἀνθρώπου εἶναι σὰν τὸ φρουρὸ ἐν ὤρᾳ ὑπηρεσίας καὶ δὲν πρέπει νὰ ἐπιδίδεται σὲ ἄσχετες καὶ ἄκαρπες συζητήσεις ἀπό τὶς ὁποῖες τὸ κεφάλι μπορεῖ νὰγεμίσει μὲ ἀνώφελες σκέψεις καὶ διαλογισμούς , ἀλλὰ να εἶναι  προσεκτικὸς στὸν ἑαυτό του» , σύμφωνα μὲ τὶς διδαχὲς τοῦ Ὁσίου Σεραφεὶμ τοῦ Σάρωφ. Νήψη εἶναι ἡ ζωντανὴ καὶ ἀπερίσπαστη προσευχὴ καὶ ἡ ἑτοιμότητα τοῦ νοῦ νὰ ἀφουγκράζεται τὰ μηνύματα τοῦ οὐρανοῦ.

​«Κακοπάθησον». Ἡ κακοπάθεια εἶναι συστατικό της ταυτότητος τοῦ χριστιανοῦ. «Στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιμμένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν», μας λέγει ὁ Κύριός μας. Βεβαίως πολλὲς φορὲς αὐτὴ ἡ διάσταση ἀποσιωπᾶται στὸ σύγχρονο θεολογικὸ λόγο. Ἡ Ἐκκλησία καὶ τὰ τῆς Ἐκκλησίας στὴν ἀνθρώπινη διάστασή τους , πολλές φορές προβάλλονται «μετὰ παρατηρήσεως» καὶ προσκολλῶνται  σὲ ἰσχυρὰ καὶ προβεβλημμένα «σχήματα» τοῦ κόσμου τούτου. Μὴν ξεχνᾶμε ὅμως ὅτι μέσα ἀπὸ τὴν ἔρημο καὶ τὴν ἄσκηση γεννήθηκαν οἱ μεγάλοι Πατέρες καὶ Διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας ποὺ φωτίζουν κι ἐμᾶς σήμερα. Ἀπὸ τὴν ἐλεύθερη καὶ καρδιακὴ  ἐπίδοσή μας στὴ νηστεία , τὴν προσευχὴ , τὸν ἐκκλησιασμὸ καὶ κυρίως τὴν ὑπομονὴ στοὺς ποικιλότροπους πειρασμοὺς καὶ τὶς συκοφαντίες «ἕνεκεν τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ», ἀνθίζουν οἱ ἀρετὲς καὶ σφυρηλατεῖται ἡ ἁγιότητα.

​«Ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ». Ἡ κατὰ Χριστὸν ζωή καὶ ὁ «ἅλατι ἠρτυμένος» λόγος μας εἶναι τὸ καλύτερο κήρυγμα τοῦ εὐαγγελίου γιὰ τοὺς γύρω μας. Ὅλα ἀποπνέουν εὐωδία Χριστοῦ ποὺ κανείς δὲν μπορεῖ νὰ τὴν μολύνει , ὅση δύναμη κι ἂν ἔχει. Αὐτὴ τὴν ἐσωτερικὴ πληρότητα ποὺ ἔχει κύριο χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τὴν ἀγάπη, τὴ δίνει μόνο ὁ Χριστὸς. Ὅταν τὴν  αἰσθανόμαστε,δὲν μποροῦμε νὰ τὴν κρατήσουμε γιὰ τοὺς ἑαυτούς μας. Τὴν εὐαγγελιζόμαστε «ἐν παντὶ καιρῷ καί τόπῳ».

​«Τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον». Ὅλοι μας , ἀδελφοί μου , ἔχουμε ἀναλάβει στὴν παροῦσα ζωὴ ἕναν ἀγώνα , μία διακονία , εἴτε ἐπαγγελματικὴ , εἴτε οἰκογενειακὴ, εἴτε πνευματικῆς φύσεως. Καλούμαστε λοιπὸν νὰ τὴν ὁλοκληρώσουμε , νὰ τὴν φέρουμε εἰς πέρας. Μετροῦμε τὶς δικές μας δυνάμεις καὶ ἀξιοποιοῦμε πρὸς τὸ σκοπὸ αὐτὸ κάθε μέσο ποὺ δὲ βλάπτει τὴ γνησιότητα τοῦ ἀγώνα μας καὶ δὲ μειώνει τὸ κύρος τῆς ἀποστολῆς μας.  Στὴν περίπτωση αὐτὴ ὁ σκοπὸς δὲν ἁγιάζει τὰ μέσα. Τὴν πληρότητα τῆς ἀποστολῆς μας δέ μας τὴν ἐγκυῶνται τὰ νούμερα , οἱ στατιστικὲς και οι οἰκονομικοὶ ἀπολογισμοί, ἀλλὰ ἡ Χριστοποιημένη μας συνείδηση . Θὰ ἤταν εὐχῆς  ἔργον , στο τέλος της ζωής μας , να είμαστε σε θέση να πούμε μαζί με τον Απόστολο Παύλο: «Ἀγωνίστηκα τὸν καλὸ ἀγῶνα, ἔτρεξα τὸ δρόμο ὡς τὸ τέλος , φύλαξα τὴν πίστη . Τώρα πιὰ μὲ περιμένει τὸ στεφάνι τῆς δικαιοσύνης, ποὺ μὲ αὐτὸ θὰ μὲ ἀνταμείψει ὁ Κύριος ἐκείνη τὴν ἡμέρα, ὁ δίκαιος κριτής».

​Ἀδελφοί μου , οἱ προτροπὲς αὐτὲς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου , ἀλλὰ καὶ ἡ ἔκβαση τοῦ προσωπικοῦ τοῦ ἀγῶνα ,ἄς μας θυμίζουν τὸ χρέος μας καὶ ἂς γίνουν ὁδοδεῖκτες καὶ γιὰ τὴ νέα χρονιὰ στὴ ὁποία εἰσήλθαμε . Ἔτσι , ἡ «Ἐπιφάνια» τοῦ Σωτῆρος μας Χριστοῦ  θὰ εἶναι γιὰ τὴν ψυχή μας πηγὴ δύναμης , ἀνάπαυσης καὶ χαρᾶς ποὺ θὰ μᾶς κατευθύνει πάντα νὰ ἐργαζόμαστε φιλοπόνως καὶ ἀόκνως γιὰ τὴν Ἀγὰπη Του καὶ τὴ  Δόξα Του . Ἀμὴν .

​                                π.Χ.Κ.

                          Κυριακή σήμερα αδελφοί μου, ημέρα του Κυρίου. Προσήλθαμε στον Ναό για να τελέσουμε την κοινή μας λατρεία , την Θεία Λειτουργία.  Να γίνουμε ένα με τον Χριστό , κοινωνώντας το Σώμα και το Αίμα Του. Να γίνουμε ένα μεταξύ μας . Ο Χριστός , οι Άγιοι , οι ζώντες και οι κεκοιμημένοι- με το σύνδεσμο της θεϊκής Αγάπης.  Κλήρος και λαός να ευχαριστήσουμε το Θεό για τα εγκόσμια και υπερκόσμια αγαθά Του και να εορτάσουμε -όπως κάθε Κυριακή-  την Ανάσταση του Χριστού που έγινε η απαρχή και της δικής μας ανάστασης και της αιώνιας ζωής. 

Διότι Χριστιανός που δεν προσδοκά την ανάσταση των νεκρών ή τη θεωρεί παραμύθι δεν είναι χριστιανός. Χριστιανός που δεν πιστεύει στην αιώνια ζωή , ας αναζητήσει βαθειά μέσα του το «γιατί». Από αυτή την αναζήτηση ξεκινούν όλα. Κυρίως ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε την ύλη και το πώς την διαχειριζόμαστε.

Ακούσαμε  προ ολίγου την διδακτική διήγηση με τον πλούσιο νέο που δεν μπόρεσε να απαλλαγεί από την σκέψη και την επήρεια θα λέγαμε του πλούτου.  Το ερώτημα που προκύπτει είναι συγκλονιστικό: Με  ποιά εφόδια φεύγει ο άνθρωπος από τον κόσμο αυτό; Ναι μεν όσα έχει τον βοηθούν να ζήσει άνετα και να κατακτήσει τους στόχους του, ως ένα βαθμό φυσικά. Αλλά τί από όσα αποθήκευσε και συγκέντρωσε στη γη, θα πάρει μαζί του μετά θάνατον; Ας κατανοήσουμε επίσης πως φυλάργυρος  είναι όχι μόνο ένας πλούσιος που λατρεύει το χρήμα , αλλά και ο κάθε άνθρωπος φτωχός η πλούσιος που συνδέει την ευτυχία του και την επιτυχία του με το χρήμα και την ύλη. Ένας τέτοιος άνθρωπος δεν είναι Χριστιανός αλλά ειδωλολάτρης γιατί αντί για το Θεό λατρεύει – ηθελημένα ή αθέλητα – τον μαμωνά. Κάνει το χρήμα αυτοσκο. Γίνεται υποχείριο σε κάτι άψυχο , ο έμψυχος και λογικός άνθρωπος . Πόσο άδικο και παράλογο! Ο πλούτος, λοιπόν , όχι από μόνος του αλλά  η απληστία, η φιλαργυρία, το πώς θα αποκτήσει περισσότερα, χωρίς ίχνος φιλανθρωπίας ,  έχουν  αποτέλεσμα να μένει ο άνθρωπος  ανικανοποίητος πάντοτε, να ζει με το διαρκές άγχος και  με την ισόβια μέριμνα της ύλης που προσφέρει μόνο μια ψευδαίσθηση ευτυχίας και σιγουριάς. Ο εξαρτημένος από το χρήμα είτε το έχει είτε το προσδοκά δεν είναι ελεύθερος , γίνεται απάνθρωπος και εγκλωβισμένος στη μοναξιά του. Αλήθεια πόσους φτωχούς θα μπορούσε να βοηθήσει από την μεγάλη σοδειά του -αν είχε αγάπη μέσα του- ο πλούσιος της παραβολής; Πόσο ανάλαφρος θα άφηνε αυτόν τον κόσμο την ώρα του θανάτου του; ενώ τώρα  πνίγεται στις βιοτικές μέριμνες και παλεύει με τους δαίμονες την ώρα του θανάτου ,  που απαιτούν δικαιωματικά να πάρουν την ψυχή  «Αν δεις κάποιον να γίνεται πλούσιος χωρίς να το αξίζει, μην τον καλοτυχίσεις, μην τον ζηλέψεις, μην τα βάλεις με τη θεία πρόνοια. Μην αισθανθείς ότι αδικείσαι και κυρίως  μη νομίσεις ότι γίνεται τίποτα στον κόσμο τούτο τυχαία και άσκοπα»  ,  μας διδάσκει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος στο λόγο του «περί πλούτου και φτώχειας» «Για ποιό λόγο, άνθρωπέ μου,» συνεχίζει ο Ιερός Πατήρ της Εκκλησίας μας, «ο πλούτος σου φαίνεται σπουδαίο πράγμα; Αναμφίβολα γιατί σου αρέσουν οι σπάταλες απολαύσεις, γιατί ευχαριστιέσαι όταν σε θαυμάζουν ή σε ζηλεύουν οι άλλοι, γιατί μπορείς με τα χρήματά σου να κάνεις κακό στους εχθρούς σου και, τέλος, γιατί όλοι σε φοβούνται για τη δύναμη που σου δίνει ο πλούτος. Ναι, γι’ αυτές τις τέσσερις αιτίες κυνηγάς τα λεφτά, για την ηδονή, την κολακεία, την εκδίκηση και το φόβο. ‘Αλλη αιτία δεν υπάρχει. Γιατί, συνήθως, ο πλούτος ούτε πιο σοφό κάνει τον άνθρωπο ούτε πιο συνετό ούτε πιο καλό ούτε πιο φιλάνθρωπο. Καμιάν αρετή δεν μπορεί να φυτέψει μέσα στην ψυχή μας ο πλούτος. Απεναντίας μάλιστα, αν βρει μερικές αρετές, τις ξεριζώνει, για να φυτέψει μέσα μας τις αντίστοιχες κακίες».

Τα σοφά αυτά λόγια του Ιερού Χρυσοστόμου , μας βοηθούν να κατανοήσουμε το πραγματικό μας συμφέρον που είναι ο πλούτος της Αγάπης του Θεού. Να μη μισήσουμε τον υλικό πλούτο, γιατί είναι δώρο θεϊκό. Να μισήσουμε την πλεονεξία που φωλιάζει στην ψυχή μας και μας κάνει απάνθρωπους και στην ουσία άπιστους και άθεους. Η πλεονεξία και η απερισκεψία του ανθρώπου ευθύνεται για όλες τις κοινωνικές αδικίες, για τους πολέμους , για την οικονομική κρίση , για την οικολογική καταστροφή. Η διαστρέβλωση του Νόμου της Αγάπης και του ευαγγελικού πολιτισμού  έχουν ως  υπαίτιο τον φίλαυτο και άφρονα άνθρωπο κάθε εποχής.   Ο πλούτος όμως είναι στα χέρια των λίγων και οι περισσότεροι από μας τουλάχιστον οικονομικά ανήκουμε στους αδικημένους παρά στους αδικούντες. Πώς πρέπει ως χριστιανοί να διαχειριστούμε αυτή την ανισότητα; 

Ας μας δώσει την απάντηση και πάλι ο Ιερός Χρυσόστομος , κατακλείοντας           το λόγο του «περί πλούτου και φτώχειας» :

«Όταν, λοιπόν μας αδικούν , όταν χάνουμε περιουσίες και χρήματα, να μην ταραζόμαστε, αλλά να λέμε: “Ας είναι δοξασμένος ο Θεός, και θα βρούμε πλούτο πολύ μεγαλύτερο”. Όσο θα ωφεληθούμε μ’ αυτόν μόνο το λόγο, δεν θα ωφεληθούμε ούτε αν ξοδεύουμε ό,τι έχουμε σε αγαθοεργίες, ούτε αν γυρίζουμε παντού αναζητώντας φτωχούς, για να τους βοηθήσουμε, ούτε αν σκορπάμε τα λεφτά μας για να προσφέρουμε φαγητό στους πεινασμένους. Γι’ αυτόν το λόγο δεν θαυμάζω τόσο τον Ιώβ, επειδή είχε το σπίτι του ανοιχτό σ’ εκείνους που χρειάζονταν βοήθεια, όσο γιατί με ευχαριστία και δοξολογία του Θεού χειρίστηκε την απώλεια των αγαθών του. Όποιος μπορέσει, όταν δοκιμάσει συμφορά, να πει ειλικρινά και αγόγγυστα ό,τι είπε ο Ιώβ, «Ο Κύριος μου έδωσε όσα είχα, ο Κύριος μου τα πήρε» (Ιώβ 1:21), μόνο για το λόγο τούτο θα ανακηρυχθεί δίκαιος μαζί με τον Ιώβ και θα σταθεί ένδοξος κοντά στον Αβραάμ. Και ο μεν Ιώβ, χάρη στη θεάρεστη στάση του, πήρε πίσω διπλά εκείνα που είχε χάσει. Εσύ, όμως, όχι μόνο διπλά και τριπλά, μα εκατονταπλάσια θα τα πάρεις όλα, αν υπομείνεις με πνευματική γενναιότητα τις συμφορές, και, το σπουδαιότερο, θα κληρονομήσεις την αιώνια ζωή, την οποία εύχομαι ν’ απολαύσουμε όλοι μας, με τη χάρη του Κυρίου».   Αμήν! 

π.Χ.Κ.

Μακαρία η κοιλία η βαστάσασά σε και μαστοί ους εθήλασας

Κάποια γυναίκα, αγαπητοί αδελφοί μου , φωτισμένη από το Άγιο Πνεύμα , όπως προ ολίγου ακούσαμε στο ευαγγέλιο , σήμερα εορτή της Αποδόσεως της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, μια άσημη γυναίκα , που ούτε το όνομά της δε μας είναι γνωστό, είπε αυτή την τελευταία προφητεία για την Παναγία μας ενώπιον του Υιού και Θεού της,  Ιησού Χριστού. Είναι αξιομακάριστη και ευλογημένη , είπε , η κοιλία η οποία σε δέχτηκε ως βρέφος και οι μαστοί που έθρεψαν εσένα , τον τροφέα πάσης της κτίσεως. Καί όντως επαληθεύτηκε αυτό που είπε : Η Παναγία μας είναι αυτή την οποία μακαρίζουν πάσαι αι γεναιαί, που την επικαλείται άπαν το γένος των χριστιανών, που την δοξάζουν οι στρατιές των αγγέλων , που την τρέμει το τάγμα των δαιμόνων και φρίττει στο άκουσμα του Αγίου ονόματός της. Η Θεοτόκος είναι αυτή για την οποία  χιλιάδες χρόνια πριν την ενανθρώπιση του Ιησού Χριστού μίλησαν με ακρίβεια και παραστατικότητα οι Προφήτες ,ονομάζοντάς την χρυσή στάμνο που μέσα της έχει το μάνα , τον Χριστό. Ράβδο του Ααρών την βλαστήσασα,  εννοώντας την γέννηση του Χριστού από μητέρα Παρθένο. Την ονόμασαν ακόμη  πύλη που οδηγεί στα άγια των αγίων και είναι πάντα κεκλεισμένη.   Με αυτές  τις αλληγορικές παραστάσεις προσεγγίζεται το ακατανόητο , το ανερμήνευτο μυστήριο της Οικονομίας του Θεού που έστειλε στη γη τον μονογενή του Υιο δια της Θεοτόκου. Και αξίωσε την Μητέρα Του της μεγαλύτερης τιμής  που έλαβε ποτέ άνθρωπος , εξυψώνοντας και τιμώντας τόσο πολύ τη γυναικεία φύση και το ρόλο της μητρότητας. 

                 Όλο το γένος των ορθοδόξων, τιμά την σεβάσμια Κοίμησή της  και την μετάστασή της, διότι  η ιερά παράδοση μας λέει ότι το σώμα της Θεοτόκου δεν βρέθηκε στον τάφο της τρείς ημέρες μετά την ταφή. Ψυχή και σώματι η Παναγία μας βρίσκεται στα δεξιά του Υιού της και διαρκώς του μεταφέρει τα αιτήματά μας. Δέεται για τη σωτηρία όλου του κόσμου.
Σε έναν εξαιρετικού θεολογικού περιεχομένου ύμνο της σημερινής εορτής που θα ακούσουμε μετά το «Εξαιρέτως»  στη θεία  λειτουργία και το οποίο αξίζει ιδιαιτέρως να προσέξουμε , ο ιερός υμνογράφος μας παρουσιάζει εν συντομία  το μέγιστο και ανερμήνευτο θαύμα που συνετελέσθη στο πρόσωπο της Παναγίας: Νικήθηκαν οι όροι και οι νόμοι της φύσεως , μας λέγει , σε Εσενα Παρθένε. Γιατί ενώ ήσουν παρθένος , γέννησες και ενώ γεύτηκες το θάνατο , ζείς , εσύ που παραμένεις μετά τη Γέννηση Παρθένος και μετά το θάνατό ζωντανή.  Σώζε , Σε  παρακαλούμε πάντα Θεοτόκε το γένος των χριστιανών. 

 Ας σταθούμε λίγο στα  δυο κυριότερα  ονόματα της Παναγίας, για να δούμε τη θεολογική τους σημασία και τους λόγους που επεκράτησαν στη γλώσσα της Εκκλησίας. Η Παναγία μας ήδη από την Γ΄Οικουμενική Σύνοδο ονομάζεται   Θεοτόκος διότι εφόσον πιστεύουμε ότι ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε ως Θεός και άνθρωπος ,  Παναγία δεν γέννησε μόνο τον άνθρωπο Χριστό και γι’ αυτό δεν την ονομάζουμε  «Χριστοτόκο» (όπως την οι αιρετικοί)  αλλά αφού γέννησε τον θεάνθρωπο Χριστό-  το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος – γι’ αυτό ονομάζεται Θεοτόκος και Θεομήτωρ  . Επίσης ονομάζουμε την Παναγία Παρθένο και Αειπάρθενο , τονίζοντας ότι ήταν πάντα παρθένος: πριν γεννήσει τον Ιησού Χριστό , την στιγμή που τον Γέννησε και μετά τη γέννηση , αυτό σημαίνει ο όρος αειπάρθενος αεί = πάντα παρθένος . Αυτό συμβολίζεται με τα τρία αστέρια που πάντα αγιογραφούνται στις βυζαντινές εικόνες της Θεοτόκου ένα στην κεφαλή της και δύο στους ώμους της.
Τέλος επίσημη ονομασία της Θεοτόκου είναι ο όρος Παναγία και Υπεραγία, που δηλώνει ότι ο Θεός την αξίωσε , επειδή έγινε το μέσο για να έρθει ο Χριστός στον κόσμο , να τιμάται και να δοξάζεται περισσότερο και πάνω από όλους τους αγίους και τους αγγέλους , γι αυτό την αποκαλούμε τιμιωτέρα των χερουβίμ και ενδοξοτέρα των Σεραβείμ , στον όρθρο,  την ώρα που ο ιερεύς θυμιάζει- και το θυμίαμα συμβολίζει την ευωδία του Αγίου Πνεύματος,  δια του οποίου η Θεοτόκος κατά τον ευαγγελισμό της η Θεοτόκος συνέλαβε στην κοιλιά της τον Ιησού Χριστό. 

Βλέπουμε λοιπόν  πως , ό, τι αναφέρει η ορθόδοξη θεολογία και Παράδοση για την Παναγία μας , το αναφέρει πάντα σε άμεση σχέση με το πρόσωπο του Ιησού Χριστού και με την Ενανθρώπιση του , γιατί η Παναγία υπηρέτησε με την καθαρότητα , την ταπείνωση και την υπακοή της  το σχέδιο της Θείας οικονομίας , για τη σωτηρία μας από την καταδυναστεία του διαβόλου και το θάνατο. Η Παναγία μας γεννήθηκε ως άνθρωπος , είχε , όπως όλοι οι άνθρωποι, το πρωπατορικό αμάρτημα, με τον Ευαγγελισμό της όμως την αξίωσε ο Θεός κατά χάριν να μην αμαρτήσει μέχρι την κοίμησή της. Η Παναγία μας , τέλος, δεν έχει καμία σχέση με το ιερό θηλυκό και τη θηλυκή θεότητα , για την οποία πολύς λόγος γίνεται στις μέρες μας.  Η Υπεραγία Θεοτόκος έφυγε από αυτόν τον κόσμο με την ελπίδα της Αναστάσεως που εγκαινίασε με την ανάστασή του ο Υιός και Θεός της.  Πράγματι, μετέχει και αυτή στην αιώνια ζωή και η κοίμησή της ενδυναμώνει και τη δική μας  ελπίδα για την δική μας ανάσταση , που έχει αρχή το θάνατό μας. Γι αυτό  γιορτάζουμε για την κοίμηση της Θεοτόκου και δε λυπόμαστε , γιατί πιστεύουμε ακράδαντα ότι η Παναγία μας είναι κοντά μας, δέχεται τις προσευχές μας και μακαρίζεται από τα παιδιά της στο πέρασμά τον αιώνων

 Κι εμείς, αδελφοί μου αγαπητοί,  είμαστε μακάριοι , δηλ. ευτυχισμένοι και ευλογημένοι που την έχουμε αδιάψευστη προστασία  και αμετάθετη μεσίτρια προς τον Ποιητή και Πλάστη μας! Ας μας αξιώσει ο Θεός με τις σωστικές πρεσβείες της Υπεραγίας Μητέρας του , να γίνουμε μέτοχοι κι εμείς όπως εκείνη  της αιωνίου ζωής και μακαριότητος , περνώντας από το θάνατο στη ζωή και από τη θλίψη και τον πόνο του παρόντος βίου,  στην ατελεύτητη  και πραγματική χαρά του Θεού . ΑΜΗΝ

π.Χ.Κ.

Έναν Άγιο της Επτανήσου, τον Θαυματουργό Άγιο της νήσου Κεφαλληνίας, τον άφθαρτο Όσιο Γεράσιμο τον Νέο Ασκητή, τιμά σήμερα η Εκκλησία μας , αγαπητοί αδελφοί. Σε αυτόν θα αφιερώσουμε λίγες απλές σκέψεις σήμερα.  Ο Άγιος Γεράσιμος σύμφωνα με τη παράδοση γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Κορινθίας το 1506. Ο πατέρας του ονομάζονταν Δημήτριος και η μητέρα του Καλή. Ο πατέρας του ανήκε στην βυζαντινή αριστοκρατία, στη μεγάλη οικογένεια των Νοταράδων. Το βαφτιστικό όνομα του Άγιου Γεράσιμου ήταν Γεώργιος. Ό Άγιος Γεράσιμος μεγάλωσε και μορφώθηκε όπως όλα τα αρχοντόπουλα της εποχής. Στα 20 χρόνια του αποφάσισε να πάει στη Ζάκυνθο που ήταν ένα σημαντικό κέντρο των γραμμάτων της εποχής καθώς παρόλη την Ενετική κατάκτηση υπήρχε εκεί ένας αναγεννησιακός αέρας σε αντίθεση με την υπόλοιπη τουρκοκρατούμενη Ελλάδα.

Η βαθιά σχέση του με την ορθόδοξη πίστη, τον κάνει να εγκαταλείψει τη Ζάκυνθο και να ξεκινήσει προσκυνήματα στα σημαντικότερα πνευματικά χριστιανικά κέντρα της εποχής του.  Πρώτος του σταθμός η Κωνσταντινούπολη και το Οικουμενικό Πατριαρχείο από όπου πήρε και την πατριαρχική ευλογία και αμέσως μετά το Περιβόλι της Παναγίας το Άγιον Όρος. Στο Άγιον Όρος ο Άγιος Γεράσιμος έγινε μοναχός. Δεν γνωρίζουμε σε πια μονή αν και πολλοί υποστηρίζουν ότι έγινε στο μοναστήρι των Ιβήρων και ότι ασκήτηψε στο κελί του Αγ. Βασιλείου στην περιοχή της Καψάλας. Ο Άγιος Γεράσιμος σύμφωνα με τους βιογράφους του έμεινε αρκετά στο Άγιον Όρος και έφυγε όταν αποφάσισε να κάνει ένα ταξίδι στους Άγιους Τόπους, όπου πρέπει να έφθασε γύρω στο 1538. Εκτός από τον Πανάγιο Τάφο, επισκέφτηκε τη Συρία, τη Δαμασκό, το Σινά, την Αντιόχεια, την Αλεξάνδρεια και την έρημο της Θηβαίδας. Ο πατριάρχης στα Ιεροσόλυμα εκτιμά την προσωπικότητα του Γεράσιμου και έτσι τον κρατάει κοντά του και αναλαμβάνει κανδηλανάπτης στον Πανάγιο Τάφο. Στα Ιεροσόλυμα ο Άγιος Γεράσιμος χειροτονείται διάκονος και πρεσβύτερος από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Γερμανό με το όνομα Γεράσιμος προς τιμήν του Άγιου Γεράσιμου του Ιορδανίτου. Το 1548 ο Άγιος Γεράσιμος αφήνει τα Ιεροσόλυμα για να ένα ταξίδι στην Κρήτη όπου και έμεινε γύρω στα δύο χρόνια. Από εκεί επιστρέφει στη Ζάκυνθο μετά από ένα ταξίδι προσκύνημα που τον έφερε πιο κοντά στο θεό, μετά από 20 χρόνια.  Στη Ζάκυνθο ο Άγιος Γεράσιμος ασκήτεψε σε μια σπηλιά στον Άγιο Νικόλα Γερακαρίου όπου μέχρι σήμερα οι Ζακυνθινοί την ονομάζουν του Αγίου Γερασίμου. Υπάρχουν αναφορές ότι μπορεί να εφημέρευσε στην εκκλησία του Αγίου Λαζάρου. Την ίδια εποχή αυτή έχει γεννηθεί στη Ζάκυνθο και ο Άγιος Διονύσιος και κάποια παράδοση θέλει να τον έχει βαφτίσει ο άγιος Γεράσιμος. Πάντως το σίγουρο είναι ότι ο Άγιος Διονύσιος επηρεάστηκε από την προσωπικότητα του Άγιου Γεράσιμου που ήταν ήδη πολύ γνωστός στο νησί. Η εποχή της Ενετικής κυριαρχίας είναι δύσκολη και από  άποψη  πίστεως καθώς η καθολική εκκλησία προσπαθεί να αποκτήσει πιστούς από τον ντόπιο πληθυσμό. Ο Άγιος Γεράσιμος αποφασίζει να πάει στη Κεφαλονιά. Ασκητεύει πάλι σε σπήλαιο κοντά στο Αργοστόλι. Στο σπήλαιο έμεινε για 5 χρόνια και 11 μήνες οπότε αποφασίζει να εγκατασταθεί στη περιοχή των ομαλών στους πρόποδες του Αίνου και να ιδρύσει ένα μοναστήρι. 

Εκεί αρχίζουν να συρρέουν οι πιστοί για να ακούσουν τη διδασκαλία του. Στη περιοχή των Ομαλών υπήρχε ένα ερημοκλήσι αφιερωμένο στην κοίμηση της Θεοτόκου το οποίο παραχωρήθηκαν στον Άγιο Γεράσιμο μαζί με τα γύρω κτήματα. Ο Άγιος ιδρύει μοναστήρι με το όνομα Νέα Ιερουσαλήμ με την άδεια και την ευλογία του επίσκοπου του νησιού. Από τότε η φήμη του εξαπλώνεται σε όλο το χριστιανικό κόσμο. Μετά από αίτηση του το πατριαρχείο θέτει η μονή υπό την υψηλή του προστασία. Ο Άγιος Γεράσιμος κοιμήθηκε στις 15 Αυγούστου την ίδια μέρα με την αγαπημένη του Παναγία.  Οι ιερείς ντύνουν τον άγιο με τα άμφια τα οποία φέρει μέχρι σήμερα και μετά από κατανυκτική εξόδιο ακολουθία στην οποία χοροστάτησε ο Επίσκοπος Κεφαλληνίας, ενταφιάζουν το σώμα του Άγιου Γεράσιμου δίπλα και μέσα στον νότιο τοίχο του Ναού. Η πρώτη ανακομιδή του σώματος του Αγίου Γεράσιμου έγινε δύο χρόνια και δύο μήνες μετά την κοίμηση του, στις 20 Οκτωβρίου του 1581. Οι Ενετοί όμως θορυβημένοι από την αφθαρσία του σώματος του ζήτησαν να ταφεί ξανά ώστε να συμπληρωθούν τα 3 χρόνια. Η δεύτερη ανακομιδή του σώματος γίνεται μετά από 6 μήνες και το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. 

Γι αυτό το λόγο θεσπίστηκε η κυριώνυμος εορτή του Άγιου Γεράσιμου στις 20 Οκτωβρίου και όχι στις 15 Αυγούστου. Αργότερα όμως οι χριστιανοί γιόρταζαν τη μνήμη του και στην κοίμηση της Θεοτόκου όχι όμως στις 15 ημέρα της Κοιμήσεως  της Θεοτόκου, αλλά στις 16 Αυγούστου. Η ανακήρυξη της αγιότητας του οσίου Γερασίμου έγινε το 1622. Ο Άγιος Γεράσιμος ονομάστηκε νέος ασκητής για να τον ξεχωρίζουν από τον άγιο Γεράσιμο τον Ιορδανίτη. 

Αγαπητοί μου αδελφοί,

Ο Όσιος Γεράσιμος έχει από τον Θεό λάβει ιδιαίτερη χάρη κατά των δαιμονίων. Του δόθηκε γιατί κι αυτός όσο ζούσε πολύ αγάπησε τον Χριστό , τόσο πολύ που αψήφησε τις κοσμικές χαρές, τα άφησε όλα στον γλυκύτατο Ιησού, τα έδωσε όλα σε Αυτόν.  Ως πραγματικός μοναχός στην ζωή του δεν είχε τίποτα παρά μόνο τον Χριστό. Και ο έχων τον Χριστό έχει το παν. Γι αυτό οι δαίμονες φρίττουν και τρέμουν το όνομα του Αγίου, επειδή το σώμα του το άφθαρτο είναι όντως σκήνωμα και κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος. Και όπως ο σεληνιαζόμενος νέος της σημερινής ευαγγελικής περικοπής κατέφυγε για να λυτρωθεί στον Χριστό, έτσι και πολλοί αδελφοί μας που έχουν κυριολεκτικά κυριευτεί σωματικά από τον μισάνθρωπο διάβολο, καταφεύγοντας στην Χάρη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και τις πρεσβείες του Οσίου Γερασίμου, του διώκτου των δαιμόνων ελευθερώνονται από αυτή την τυραννία και υγιείς πλέον δοξολογούν τον Τρισάγιο Θεό και ευχαριστούν τον Άγιο. Ζη Κύριος ο Θεός ! Ζουν και οι Άγιοί Του! Ενεργούν θαύματα και σημεία σε κάθε εποχή και μας παρηγορούν με την ελπίδα της εν Χριστώ αιώνιας σωτηρίας. Ας καταφεύγουμε συχνά και ολοπρόθυμα στη σκέπη τους! Όσιε του Θεού Γεράσιμε, πρέσβευε υπέρ ημών ! Αμήν! 

π.Χ.Κ.

                                                   «Και έμβάντων αυτών είς το πλοίον εκόπασεν άνεμος»

Αγαπητοί μου αδελφοί!  

Ο Κύριος μας, η πηγή της ζωής και το πέλαγος των θαυμάτων , πραγματοποίησε ενώπιον των μαθητών Του ένα ακόμη σημείο, δηλωτικό της επί γης Βασιλείας του Θεού την οποία ο ίδιος εγκαινίασε. Ο Χριστός έκανε πολλά θαύματα. Έκανε θαύματα στους ανθρώπους όπως π,χ. θεράπευσε τον παραλυτικό της Καπερναούμ, τους δέκα λεπρούς, τον υιό της χήρας της Ναίν κ.ά. Έκανε θαύματα με τα οποία μας έδειχνε πτυχές του προσώπου Του, όπως το θαύμα της Μεταμορφώσεως, της Αναστάσεως και της Αναλήψεως. Τέλος έκανε θαύματα επί της αψύχου ύλης, όπως πολλαπλασίασε τους πέντε άρτους καί καταράσθηκε την άκαρπη συκή. Στο σημερινό Εύαγγελικό ανάγνωσμα γαληνεύει τη θάλασσα και κάνει να κοπάσει ο άνεμος.

Μετά τον πολλαπλασιασμό των πέντε άρτων ανάγκασε τους μαθητές Του «έμβήναι εις το πλοίον και προάγειν αυτόν είς το πέραν» (Ματθ. 14,22). Αυτός άφού απέλυσε τους όχλους, ανέβηκε στο όρος για να προσευχηθεί. Κατά τη διάρκεια της προσευχής Του το πλοίο δοκιμάσθηκε, γιατί άρχισε σφοδρή θαλασσοταραχή και ήταν «βασανιζόμενον υπό των κυμάτων». Τις πρωϊνές ώρες εμφανίσθηκε κι έλυσε τον τάραχο των κυμάτων. Οι μαθητές είχαν συνηθίσει στην παρουσία του Χριστού. Ήθελε να τους δώσει να καταλάβουν πως πρέπει να είναι στενά συνδεδεμένοι μαζί Του. «Όσω γαρ επετείνετο τα της αγωνίας, ησμένιζον αυτού την παρουσίαν», δηλαδή όσο ανέβαινε ή αγωνία τους, τόσο περισσότερο ήθελαν την παρουσία του Χριστού, γράφει ο ιερός Χρυσόστομος. Σηκώθηκε θύελλα, ο άνεμος αντίθετος, περνούσαν οι ώρες και βοήθεια δεν είχαν από κανέναν.

Ό Κύριος ήθελε να τους δοκιμάσει στην υπομονή. Ήθελε να τους δώσει να καταλάβουν «φέρειν τα συμπίπτοντα γενναίως», να αντιμετωπίζουν με γενναιότητα τους πειρασμούς. Η θαλασσοταραχή ήταν μια εξάσκηση των μαθητών στην υπομονή, στην καρτερία, στην προσευχή. Ό Χριστός, όταν πρόκειται να δώσει σε κάποιον άφθονη χάρη, τον εκπαιδεύει προηγουμένως στους πειρασμούς. Οι Απόστολοι θα κήρυτταν σ όλον τον κόσμο, θα έκαναν πολλά θαύματα, θα τους έδινε ο Χριστός τη δύναμη να κάνουν σημεία και υπερφυσικά γεγονότα, γι’ αυτό και τούς εκπαιδεύει στους πειρασμούς, ώστε να μην απελπισθούν, όταν θα συναντούσαν δυσκολίες και αντιξοότητες, Ή εμφάνιση του Χριστού τις πρωινές ώρες έλυσε τους φόβους των μαθητών και γαλήνευσε τη θάλασσα.

Στη ζωή μας υπάρχουν δύο ειδών πειρασμοί. Υπάρχουν πειρασμοί πού ανα-φέρονται στην πίστη. Ό άνθρωπος ολιγοπιστεί απέναντι στο Θεό, έχει λογισμούς βλασφημίας, δεν παραδέχεται τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας, αρνείται τα Ιερά μυστήρια, είναι δίψυχος. Επίσης πολεμάται απ την πορνεία και από την υπερηφάνεια και γενικά από τα μεγάλα πάθη. Στους πειρασμούς αυτούς ο άνθρωπος μόνος του δεν μπορεί να πολεμήσει σωστά. Μόνον με τη βοήθεια του Θεού μπορεί να νικήσει τις καταστάσεις που περιγράψαμε πιο πάνω. Όταν εμφανισθούν τέτοια φαινόμενα στη ζωή μας, λέμε την προσευχή του Χριστού· «μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν» (Ματθ. 6,13). Οι πειρασμοί αυτοί μας χωρίζουν από το Θεό. Κάθε τι πού μας χωρίζει από το Θεό, πρέπει να το διώχνουμε αμέσως.

Αντίθετα υπάρχουν άλλοι πειρασμοί πού μας ωφελούν π.χ. οι πειρασμοί της στερήσεως των υλικών αγαθών, η συκοφαντία εις βάρος μας, οι ονειδισμοί των οικείων και φίλων μας, ή έλλειψη συμπάθειας εκ μέρους των ανωτέρων μας, οι ασθένειες οι ανίατες και βασανιστικές, αλλά και οι άλλες πού πρόσκαιρα μας ταλαιπωρούν κ.ά. Όλοι αυτοί οι πειρασμοί δεν μας κάνουν κακό, όταν τους αντιμετωπίσουμε με το πνεύμα το Ευαγγελικό και τη δύναμη της προσευχής.

«Μακάριος ανήρ ος υπομένει πειρασμόν ότι δόκιμος γενόμενος λήψεται τον στέφανον της ζωής» (Ιακ. 1,12), γράφει ό Απόστολος Ιάκωβος στην επιστολή του. Ο ίδιος λέγει πως πρέπει να νιώθουμε χαρά, όταν περιπέσουμε σε πειρασμό. Αυτοί οι πειρασμοί είναι ευεργέτες μας και μάλιστα μεγάλοι, γράφει ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος. Κανένας άνθρωπος πού θέλει να αγωνισθεί και να ζήσει ενάρετα, δεν είναι μόνος του στον αγώνα του. Το φορτίο του το σηκώνει ο Θεός και γίνεται ελαφρό.  Εμείς οφείλουμε να πιστεύουμε πως δε θα μας εγκαταλείψει ο Θεός. Δεν ωφελεί να πιστεύουμε στο Χριστό, εάν δεν έχουμε εμπιστοσύνη στο πρόσωπό Του. Πιστεύουμε ακράδαντα πως στο τέλος θα επέμβει ο Θεός στη ζωή μας και θα απαλύνει τους πειρασμούς, εάν δε γογγύσουμε και δε μεμψιμοιρούμε και έχουμε υπομονή.

Αδελφοί μου,

Έχουμε πάρει όπλα από  το Θεό πνευματικά, για να πολεμούμε τους πειρασμούς κι όχι να περιπίπτουμε σε ακηδία κι απελπισία. Ας έχουμε, λοιπόν,  στραμμένο συνεχώς το πρόσωπο μας στο πρόσωπο του Χρίστου με πίστη  για να μη βουλιάζουμε στο πέλαγος των καθημερινών πειρασμών της ζωής μας.  Αμήν!

π.Χ.Κ.

«Και έφαγον πάντες καί εχορτάσθησαν»

Αγαπητοί αδελφοί! 

Το θαύμα του χορτασμού των πεντακισχιλίων ακούσαμε προ ολίγου από το Ευαγγελικό ανάγνωσμα.  Ας δούμε τι προηγήθηκε του θαύματος αυτού. Μετά το θάνατο του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου ο Χριστός αναχωρεί στην έρημο. Αναχωρεί στην έρημο, για να φυλάξει τον εαυτό Του για τον κατάλληλο καιρό του Σταυρού. Δεν είχε έλθει ακόμη η ώρα για το πάθος Του. Ό άλλος Ευαγγελιστής γράφει πως αναχώρησε στην έρημο για να δώσει την ευκαιρία στους μαθητές Του να ξεκουρασθούν (Μάρκ. 6,31). Ανεχώρησαν σε κάποια έρημο της πόλεως Βηθσαϊδά (Λουκ. 9,10). 
Τα αρνητικά δεδομένα είναι περισσότερα από τα θετικά στο θαύμα των πέντε άρτων.  Ο τόπος ήταν έρημος και δεν υπήρχε κάποια εστία ανεφοδιασμού για τον κόσμο. Ή ώρα ήταν περασμένη· «ή ώρα ήδη παρήλθεν» (Ματθ.Ί4,15), του είπαν οι μαθητές. Τα τρόφιμα, ήταν ελάχιστα. « Η μεν ημέρα κλίνειν ήρξατο, καθώς είπε ο Ευαγγελιστής Λουκάς· αυτοί δε παρέμεναν άσιτοι», δηλαδή η  ήμερα τελείωνε, αλλά αυτοί παρέμειναν άσιτοι, σημειώνει ό Ευθύμιος Ζιγαβηνός. Ο πολύς ο κόσμος είχε αιχμαλωτευθεί από τη διδασκαλία του Χριστού και κανείς δεν τολμούσε να Τον πλησιάσει και να Τον παρακαλέσει για φαγητό. Προσήλθαν όμως οι μαθητές και Του ζήτησαν να τελειώσει τη διδασκαλία, για να μπορέσουν οι άνθρωποι να ψάξουν να βρουν κάτι να φάνε. Κατά την Αγία Γραφή «ου λιμοκτονήσει Κύριος ψυχήν δικαίαν» (Παροιμ. 10,3), δηλαδή ο Κύριος δεν θα αφήσει να πεθάνει από την πείνα η ψυχή πού είναι δίκαιη. 

Ό Χριστός είχε αποφασίσει να τους θρέψει με τον παράδοξο αυτό τρόπο, αλλά περίμενε να Του το ζητήσουν να μη φανεί πως κάνει θαύματα προς εντυπωσιασμό. Άφησε να πεινάσουν υπερβολικά, προκειμένου να λάβουν μεγαλύτερη αίσθηση του θαύματος. Πρίν κάνει το θαύμα προσευχήθηκε στον Πατέρα Του· «αναβλέψας εις τον ουρανόν ευλόγησεν» (Ματθ. 14,19). Εδώ βλέπουμε το μυστήριο της ενσάρκου οικονομίας, δηλαδή ό Χριστός ήταν τέλειος άνθρωπος, γι’ αυτό και προσεύχεται όπως κάνουν όλοι που έχουν την ανθρώπινη φύση. Μετά προσευχήθηκε στον Πατέρα Του», λέγει ό Ιερός Χρυσόστομος, για να δώσει να καταλάβουν όλοι πως δεν είναι αντίθεος, αλλά έχει την προέλευση Του από το Θεό «και ότι ίσος εστί», δηλαδή είναι ίσος με το Θεό Πατέρα. Ό Μωϋσής στην έρημο παρακάλεσε το Θεό κι έδωσε στους Ισραηλίτες το μάννα ανάλογα με την ανάγκη, πού είχαν, όπως κι ό Ηλίας έδωσε στη χήρα γυναίκα στα Σάρεπτα της Σιδώνας το λάδι και το αλεύρι μόνον για τον καιρό του λιμού, ενώ ό Κύριος πολλαπλα-σίασε τους πέντε άρτους χωρίς φειδώ, με αποτέλεσμα να έχουν περισσεύματα «δώδεκα κοφίνους πλήρεις» (Ματθ. 14,20).
Στους μαθητές του δίνει τους άρτους, για γα τους μοιράσουν στο πλήθος, για να θυμούνται μόνιμα και συνεχώς το θαύμα. Ακόμη τους δίνει τους άρτους, για να μη νομισθεί πως κατά φαντασία θαυματούργησε. Τα περισσεύματα είναι δείγματα ατράνταχτης αλήθειας. Το θαύμα των πέντε άρτων είναι σύμβολο και της θείας Ευχαριστίας. Ή θεία Ευχαριστία είναι ο ουράνιος άρτος των ανθρώπων. Ακόμη μπορεί οι άρτοι να συμβολίζουν και τα πολλά χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Ό Κύριος τρέφει το λαό Του και την Εκκλησία Του με τον εαυτό Του. Ό Χριστός είναι ο ζωοποιός άρτος.

 Πολλοί διαβάζοντας το θαύμα των πέντε άρτων ίσως κάνουν σκέψεις πως ο Χριστός πρέπει να λύσει το κοινωνικό πρόβλημα των ανθρώπων πού συνδέεται με τις βιοποριστικές τους ανάγκες κατά τρόπο μαγικό. Κάπως έτσι πίστευαν και οι άνθρωποι της εποχής Του (Ίωάν. 6,26). Νόμιζαν πώς ο Χριστός θα έκανε κάθε μέρα το ίδιο θαύμα και θα τους απάλλασσε από την εργασία. Ό Χριστός δεν περιφρονεί τα υλικά αγαθά, αλλά τα ιεραρχεί. Πρώτα είναι η βρώση η μένουσα και μετά η πρόσκαιρη. Πρώτα βάζει την πνευματική καλλιέργεια του ανθρώπου και μετά τα υλικά αγαθά. Ή αγχώδης μέριμνα κι η επίμονη προσπάθεια για την απόκτηση των αγαθών πού παρέρχονται, είναι ανώφελες για την ψυχοσωματική μας σωτηρία

Αγαπητοί αδελφοί,

Ή Εκκλησία ενδιαφέρεται το ίδιο για τις υλικές ανάγκες του ανθρώπου, αλλά βάζει μια σειρά στις απαιτήσεις μας. Δεν πρέπει ποτέ να προηγούνται των πνευματικών ενδιαφερόντων μας τα υλικά. Πρώτα δίδαξε ο Χριστός τον όχλο και μετά τους έδωσε ψωμί να φάνε. Τον άνθρωπο οφείλει να τον διακατέχει ή αγωνία μήπως χάσει τον σύνδεσμό του με το Χριστό, που είναι ο ζωοποιός άρτος κι όχι η επιθυμία να αποκτήσει πολλά εφήμερα αγαθά.
Να θεωρούμε τον εαυτό μας πλούσιο, όταν αρκούμεθα στα αναγκαία κι έχουμε τον Χριστό επιούσιο άρτο στη ζωή μας.  Τότε όντως είμαστε πλούσιοι. 

π.Χ.Κ.