Μιὰ προσευχὴ στὸ Χριστὸ ἀπὸ τὴν τρίτη ὥρα (μιὰ ἐκκλησιαστικὴ ἀκολουθία ποὺ γίνεται κυρίως στὶς ἱερὲς μονὲς στὶς 9 τὸ πρωί.

Ταχεῖαν καί σταθηράν δίδου παραμυθίαν τοῖς δούλοις σου, Ἰησοῦ, ἐν τῷ ἀκηδιάσαι τά πνεύματα ἡμῶν, μή χωρίζου τῶν ψυχῶν ἡμῶν ἐν θλίψεσι, μή μακρύνου τῶν φρενῶν ἡμῶν ἐν περιστάσεσιν, ἀλλά ἀεί ἡμᾶς πρόφθασον. Ἔγγισον ἡμῖν, ἔγγισον ὁ πανταχοῦ, ὥς περ καί τοῖς Ἀποστόλοις σου πάντοτε συνῇς, οὕτω καί τοῖς σέ ποθοῦσιν ἕνωσον σαυτόν οἰκτίρμον, ἵνα συνημμένοι σοι ὑμνῶμεν, καί δοξολογῶμεν τό πανάγιόν σου Πνεῦμα.

μετάφραση:

Ἄμεση καὶ σταθερὴ παρηγοριὰ δῶσε σὲ μᾶς τοὺς δούλους σου ,Ἰησοῦ, ποὺ ἡ σκέψη μας κουρασμένη δὲν μπορεῖ νὰ σὲ ἀναζητήσει. Μὴν ἀποχωριστεῖς ἀπὸ τὶς ψυχές μας ὅταν βιώνουμε θλίψεις, μὴν ἀπομακρυνθεὶς ἀπὸ τὸ μυαλό μας ὅταν εἴμαστε ἐμπεριστστοι ἀλλὰ πάντα νὰ εἶσαι κοντά μας. Πλησίασε καὶ ἐμᾶς , πλησίασε μᾶς ἐσὺ ποὺ εἶσαι παντοῦ παρών. Ὅπως πάντα ἤσουν μαζὶ μὲ τοὺς Ἄποστολους Σου ἔτσι ἕνωσε μὲ σένα ὅσους σὲ ποθοῦν , Εὔσπλαχνε, γιὰ νὰ μποροῦμε ἔτσι ἑνωμένοι μαζί Σου νὰ ὑμνοῦμε καὶ νὰ δοξολογοῦμε τὸ Πανάγιό Σου Πνεῦμα.

——

Ὁ χωρισμὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεὸ εἶναι πάντοτε πιθανὸς σὲ κάθε δυστυχία καὶ θλίψη. Ὁ ὑμνωδὸς ἐκφράζει τὴν ἀγωνία του καὶ τὴ θερμὴ παράκληση στὸν Θεό, ποὺ εἶναι «πανταχοῦ παρών», νὰ πλησιάσει αὐτοὺς ποὺ τὸν ἀγαποῦν καὶ τὸν ποθοῦν καὶ νὰ τοὺς παρηγορήσει. Νὰ γίνει γρήγορη καὶ σταθερὴ παρηγοριά, ἀλλὰ αὐτὸ θὰ ἐπιτευχθεῖ μόνο μὲ τὴν ἑνότητα ποὺ ὁ Χριστός, ὅπως χάρισε στοὺς Ἀποστόλους, θὰ χαρίσει καὶ στοὺς ἑκάστοτε μαθητές του, ἔτσι ὥστε ἑνωμένοι καὶ ἀγαπημένοι νὰ ὑμνοῦμε καὶ νὰ δοξολογοῦμε τὸν Πανάγιο Πνεῦμα, ποὺ εἶναι τὸ πνεῦμα τῆς ἑνότητας καὶ τῆς ἀδελφοσύνης.

Ἐγκληματικὰ λόγια

Εἰπώθηκαν ἢ γράφτηκαν. Κάποιες φορὲς εἰσέβαλαν ἀπὸ πρὶν στὴ σκέψη, ὑπῆρξε προμελέτη· ἄλλες φορὲς γεννήθηκαν σὲ μιὰ στιγμὴ μόνο γιὰ νὰ σκοτώσουν καὶ να ξεχαστοῦν. Λόγια ποὺ εἰπώθηκαν ὡς αὐτοάμυνα ἢ ὡς διαμαρτηρία, ἀντανακλαστικὰ λόγια, εἰρωνικά, σαρκαστικά, λόγια φονικά· πάντα καὶ αὐτοκταστροφικά. Λόγια-παιδιὰ τοῦ ἄκρατου “ἐγὼ” ὄχι ἀκριβῶς μὲ τὴν φροϋδικὴ ἀνάλυση τοῦ ὄρου, ἀλλά ὡς καθαρὴ ψυχοπαθολογία. Μοιάζουν τέτοια λόγια, μὲ τὸ ἑκάστοτε ὄργανο ἑνὸς “κανονικοῦ” ἐγκλήματος, ἐννοῶ ἑνὸς φόνου. Αὐτὸ ἀποτελεῖ καὶ τὸ βασικὸ πειστήριο γιὰ μιὰ ἀστυνομικὴ ὑποθεση.  Ὁ δολοφόνος τὸ κρύβει, τὸ ἐξαφανίζει, τὸ καταστρέφει, ἀπαλείφει ἴχνη καὶ ἀποτυπώματα. Μὲ τὰ λόγια, τὰ ὄργανα  ἑνός ἄλλου εἴδους ἐγκλήματος, τοῦ ἐγκληματος κατὰ τῆς ὄντως ζωής,  ἐκτὸς ἀπὸ τὰ γραμμένα λόγια ποὺ μένουν καὶ  δὲν εἶναι πάντα “στὸ χέρι” τοῦ χεριοῦ ποὺ τὰ ἔγραψε νὰ τὰ διαγράψει, συμβαίνει κάτι ἀντίστοιχο ἀλλὰ καὶ κάπως διαφορετικό. Μπορεῖ αὐτὸς ποὺ τὰ εἴπε νὰ τὰ ἀνασκευάσει, νὰ  τὰ ἀναιρέσει, νὰ τὰ ἀποδυναμώσει. Μπορεῖ νὰ ζητήσει πιὸ εὔκολα ἕνα τυπικὸ καὶ βολικὸ “συγγνώμη” γιὰ ὅσα εἴπε.Ἡ αἴτηση γιὰ συγχώρηση κάποιες φορὲς γίνεται ὑπὸ τὸ καθεστὼς τοῦ φόβου ἢ γιὰ ἀπώτερο συμφέρον· εἶναι προσχηματική. Ὑπάρχει, εὐχομαι συχνά,  ἡ μὲ εἰλικρινῆ καὶ ἀνατρεπτικὴ μετάνοια αἴτηση συγχώρησης γιὰ τὰ λόγια ποὺ εἴπαμε, ἀπὸ τὴν ὁποία δὲν λείπει τὸ φιλότιμο.  Συχνώτατα ὄμως -ἡ ἱστορία τὸ ἔχει ἀποδείξει- μὲ τὰ λόγια ποὺ λέμε ἢ ποὺ δὲν λέμε  καὶ μὲ τὴ γλῶσσα τοῦ σώματος, ἀκόμη καὶ μὲ τὶς συσπάσεις  τῶν μυῶν τοῦ προσώπου, ἐγκληματοῦμε εἰς βάρος τῶν ἄλλων, κατὰ συρροήν καὶ διαρκῶς. Ἐγκληματοῦμε χωρὶς νὰ ἀφήνουμε χειροπιαστὰ “πειστήρια” καὶ “ὄργανά” μὲ ταυτοποιημένα ἀποτυπώματα, χωρὶς νὰ ἐπιφέρουμε στοὺς πλησίον μας σωματικοὺς τραυματισμοὺς- τουλάχιστον ἄμεσα εὐδιάκριτους- καὶ χωρὶς ἄψυχα πτώματα. Ἐγκληματοῦμε μὲ τὰ λόγια μας, χωρὶς νομικὲς συνέπειες τὶς περισσότερες φορές, ἀλλὰ μὲ τραγικώτερες συνέπειες γιὰ ὅλους ἀπὸ τὸ ποινικὰ κολάσιμο ἔγκλημα. Ζωντανοὶ -νεκροί, στὴ σκιὰ τῆς ἀναλήθειας καὶ τῆς ἀνακρίβειας, προσκολλημένοι στὴν γνωστὴ σὲ ὅλους μας “ἀτμόσφαιρα” μιᾶς σχετικότητας ποὺ ὅλα τὰ ἀφομοιώνει,  ἤ- γιὰ νὰ τὸ ποῦμε διαφορετικὰ-μιᾶς ἀπευκταίας ἀλλὰ πανταχοῦ παρούσας “δημιουργικης” ἀσάφειας, ἑκόντες- ἄκοντες, θύτες καὶ θύματα, ὅλοι συνένοχοι σὲ ἐγκλήματα ἀναίμακτα, νομίζουμε πὼς εἴμαστε ἐλεύθεροι καὶ χωρὶς “φάκελλο”· θεωρούμαστε ἔντιμοι καὶ εὐυπόληπτοι στὸν “κύκλο” μας. Αὐτὸ τὸ μέρος τοῦ εἶναι μας, ποὺ κάνει πὼς δὲν καταλαβαίνει, βολεύεται ἄν καὶ ἀσφυκτιᾶ, στὴν ἀφιλόξενη εἰρκτὴ τῆς συνείδησης. Εἶναι ποὺ δὲν πῆρε εἴδηση ἀκόμη ὅτι Χριστὸς ὀ Λόγος, ἀνέστη.

π. Χριστοφόρος Καραβίας

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟΝ ΕΥΓΕΝΙΟΝ

Τίτλος βιβλίου: Χαιρετισμοί εἰς τόν Ἅγιον Εὐγένιον Συγγραφέας καί ©: Ἀρχιμ. Χριστοφόρος Καραβίας
Α ́ ἔκδοση: Ἀθήνα 2022
Ἐπιμέλεια Ἔκδοσης:
Βιβλιοπωλεῖο Νεκτάριος Δ. Παναγόπουλος Χαβρίου 3, 10562 Ἀθήνα, 210.3224819 www.npanagopoulos.gr hi@npanagopoulos.gr

Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΟΣ
ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΑΓΧΙΑΛΟΥ ΤΟΥ ΙΘΑΚΗΣΙΟΥ
Ὁ Ἱερομάρτυρας Εὐγένιος γεννήθηκε τό 1752 στή βενετοκρατούμενη Ἰθάκη. Εἶχε τήν εὐλογία νά γεννηθεῖ μέσα σέ ἀκραιφνῶς Ὀρθόδοξο πνευματικό περιβάλλον ἀπό εὐσεβεῖς γονεῖς, τόν ἱερέα Κωνστα- ντῖνο Καραβία–Τσεμπέρη καί τήν πρεσβυτέρα Μαρ- γαρίτα, λαμβάνοντας τό ὄνομα Εὐστάθιος στόν παλαιό Ἱερό Ναό τοῦ Εὐαγγελιστῆ Ἰωάννη τοῦ Θεολόγου, στό ὕψωμα Κουνουβάτο τοῦ σημερινοῦ χωριοῦ Περαχώρι, ἀκριβῶς δίπλα ἀπό τόν τόπο τῆς γέννησης τοῦ ἄλλου μαρτυρικοῦ γόνου τοῦ ἴδιου νησιοῦ, Ἁγίου Ραφαήλ τοῦ Ἰθακησίου.

Στό οἰκογενειακό του περιβάλλον ἀνατράφηκε «ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου». Στή γενέτειρά του δέχθηκε τήν ἐγκύκλια μόρφωση καί ἀργότερα σπού- δασε στό Μεσολόγγι, στήν Κεφαλληνία καί στήν περιώνυμη «Εὐαγγελική Σχολή» τῆς Σμύρνης. Ἑκεῖ ἐκάρη μοναχός, λαμβάνοντας τό ὄνομα Εὐγένιος καί χειροτονήθηκε Διάκονος καί Πρεσβύτερος, μᾶλλον ἀπό τόν τότε Μητροπολίτη Σμύρνης καί
μετέπειτα Οἰκουμενικό Πατριάρχη, Γρηγόριο Ε ́. Θά διαπρέψει ὡς Διδάσκαλος τοῦ Γένους στό Αἰτωλικό, στήν Ἀδριανούπολη, στή Φιλιππούπολη, στήν Ἀγχίαλο, ἀλλά καί στήν Κωνσταντινούπολη, κοντάστούςΦαναριῶτες ἩγεμόνεςτῆςΜολδαβίας
καί τῆς Βλαχίας ὡς διδάσκαλος τῶν παιδιῶν τους. Χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Φιλιππουπόλε- ως τό 1808, ὅμως δέν κατόρθωσε νά μεταβεῖ στήν ἕδρα του ὕστερα ἀπό ραδιουργίες τῶν Τούρκων. Τό 1813 ἐπελέγη ἀπό τόν νέο Πατριάρχη Κύριλλο Στ ́ καί τήν περί αὐτόν Σύνοδο γιά τή Μητρόπολη Ἀγχιάλου (σημερινή Βουλγαρία).

Ὁ Ἱεράρχης Εὐγένιος ξεχώρισε γιά τή σωφρο- σύνη, τη μόρφωση καί γενικά γιά τά Θεοδώρητα χαρίσματά του· κυρίως, γιά τή γενναιότητα καί τήν ἑτοιμότητά του νά θυσιάσει πρόθυμα ὡς Καλός Ποι- μένας καί τή ζωή του ἀκόμα γιά τά πνευματικά του παιδιά. Μιμητής τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, μέ νηφά- λια κρίση ἀντιμετώπιζε ὅσα συνέβαιναν στήν ἐπαρ- χία του· ἐργαζόταν γιά τή διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου· ἔφερνε εἰς πέρας τό καθῆκον του. Δίδασκε συνεχῶς καί συμβούλευε τά πνευματικά του παιδιά. Λειτουρ- γοῦσε ὡς πατέρας ἀληθινός, ἀνύστακτος ἡγέτης «τῶν φιλοχρίστων Ῥωμαίων», Νοιαζόταν γιά κάθε ἔργο εὐποιΐας, δείχνοντας ξεχωριστή μέριμνα γιά τήν ἵδρυση σχολείων «τῶν Φώτων καί τοῦ Εὐαγγε- λίου».  Ὅταν ἐξερράγη ἡ Ἑλληνική Ἐπανάσταση τόν Φεβρουάριο τοῦ 1821 στίς Παραδουνάβιες Ἡγεμο- νίες, ὁ Εὐγένιος βρισκόταν στήν Ἀγχίαλο. Ἦταν καί ὁ ἴδιος ἀναμεμιγμένος στήν προετοιμασία τοῦ Ἀγώνα, μυημένος ἀπό καιρό στήν Φιλική Ἑταιρεία, ὅπως οἱ πλέον γρηγοροῦσες συνειδήσεις τοῦ ὑπόδουλου Ἑλληνισμοῦ. Τό ποίμνιό του ἀγωνιοῦσε, προσμέ- νοντας τή βέβαιη τουρκική ἀντίδραση. Ὁ Εὐγένιος, ἄν καί μποροῦσε νά διαφύγει στήν ἀγγλοκρατού- μενη Ἰθάκη ἤ στήν ἐπαναστατημένη Ἑλλάδα, παρέ-

μεινε κοντά στό ποίμνιό του.
Τήν Παρασκευή πρό τοῦ Λαζάρου τοῦ 1821 συ-
νελήφθη καί προσήχθη στό Διοικητήριο τῆς πόλης, ὅπου χλευάσθηκε, ἐξυβρίσθηκε καί προπηλακίσθηκε ἀτιμωτικά. Κατόπιν, τέθηκε πάνω σέ ἄλογο χωρίς ἐφίππιο (σέλα), κοιτάζοντας πρός τά πίσω καί μέ τά πόδια δεμένα κάτω ἀπό τήν κοιλιά τοῦ ζώου. Δια- πομπευόμενος ἔτσι καί μέ τή συνοδεία ἐξαγριωμέ νων ἐνόπλων, στάλθηκε ἔτσι διά ξηρᾶς, στόν τόπο τοῦ μαρτυρίου του.

Μετά ἀπό πολυήμερο ταξίδι, ἔφτασε στήν Πόλη τό πρωΐ τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς. Ρίχτηκε ἀμέσως στή φυλακή τοῦ «Μποσταντζήμπαση», τήν πιό ἀ- παίσια φυλακή τῆς Πόλης, τόπο σκληρῶν βασανι- στηρίων, ὅπου συνάντησε νά κρατοῦνται τούς Μη- τροπολίτες Ἐφέσου Διονύσιο, Νικομηδείας Ἀθα- νάσιο, Δέρκων Γρηγόριο, Ἀδριανουπόλεως Δωρό- θεο, Θεσσαλονίκης Ἰωσήφ καί Τυρνόβου Ἰωαννί- κιο μαζί μέ λαϊκούς ἐκ τῶν προκρίτων τοῦ Γένους.
Μέ τά ἀλλεπάλληλα βασανιστήρια, στά ὁποῖα ὑποβλήθηκαν προκαλοῦνταν συνεχῶς ἀπό τούς Τούρκους δεσμοφύλακες νά ἀπαρνηθοῦν τήν Πί- στη τους στόν Σωτήρα Χριστό καί νά προδώσουν τά τῆς Ἐπαναστάσεως. Τίποτε ὅμως δέν ἔκαμψε τό φρόνημά τους.
 Πρώτιστος ὅλων σέ θάρρος καί καρτερικότητα, ἀναδεικνύεται ὁ ἱερώτατος Εὐγένιος, ὁ ὁποῖος ἀ- πευθύνει καί στούς ὑπόλοιπους φυλακισμένους, λόγους ἐνισχυτικούς μπροστά στό μαρτύριο πού ξανοίγεται μπροστά τους. Στήν ὥρα αὐτή τῆς δοκι- μασίας ἐντείνεται ὅλων ἡ προσευχή. Οἱ ἔγκλειστοι Ἀρχιερεῖς ἐξομολογοῦνται ὁ ἕνας στόν ἄλλον καί ἑτοιμάζονται νά δεχθοῦν ὡς ἐφόδιον ζωῆς αἰωνίου τό Δεσποτικό Σῶμα καί Αἷμα, λίγο πρίν καί αὐτοί προσφέρουν τήν ἴδια τους τήν ὕπαρξη θυσία αἱμα-

τηρή στόν ζῶντα Θεό.
Ὅπως γράφει ὁ ρήτορας τῆς Μεγάλης Ἐκκλη-
σίας, Κωνσταντῖνος Οἰκονόμος, «ὁ ἱερός Ἀγχιάλου, ζήλου θείου Πνεύματος πλησθείς, ἀνέκραξεν ἐκ τοῦ μέσου τῶν βασανιστηρίων:
Ὦ δήμιοι, τί στοχάζεσθε; Μικρά δι’ ἡμᾶς εἶναι ταῦτα τά κολαστήρια. Κόψετέ μας τά μέλη, συντρί- ψατέ μας τά ὀστᾶ, καύσατέ μας τάς σάρκας, ἐπινοήσατε πᾶν εἶδος ἀνηκούστου τιμωρίας, ὅλα θέλο- μεν τά ὑποφέρῃ μετά χαρᾶς. Διά μίαν δράκα αἵμα- τος κυκλοφοροῦντος εἰς τάς φλέβας μας, διά μίαν λεπτήν ἀέρος ἀναπνοήν, δέν πωλοῦμεν τήν εὐσέ- βειαν εἰς τήν μανίαν τῆς ἀσεβείας. Ἀρχιερεῖς εἴμεθα τῆς Ἐκκλησίας τῶνΜαρτύρων, ποιμένες λαοῦ, διά τόν ὁποῖον ὡρκίσθημεν καί νά ἀποθάνωμεν, μαθη- ταί τοῦ Χριστοῦ, ὅστις ἀπέθανεν σήμερον ἐπί τοῦ Σταυροῦ. Δέν φοβούμεθα τούς ἀγρίους τοῦ σώμα- τος κολαστάς, ἀλλ’ ἀφορῶμεν πρός τόν δίκαιον τῶν ψυχῶν βραβευτήν. Δέν βλέπομεν τάς γηίνους καί τάς προσκαίρους βασάνους, ἀλλά μετροῦμεν τούς ἐν Οὐρανοῖς ἀμαράντους στεφάνους· δέν φρίττο- μεν τήν στιγμήν τοῦ θανάτου, ἀλλ’ ἀποσκοποῦμεν πρός τῆς μακαρίας ζωῆς τήν αἰωνιότητα. Μάθετε ἐξ ἡμῶν ποίαν δύναμιν ἔχει ἡ Πίστις τῶν Χριστιανῶν. Μάθετε ποῖον τό Ἔθνος, τό ὁποῖον θέλετε νά τρο- μάξητε διά τῶν βασάνων σας· μάθετε ὅτι οἱ Ἕλληνες γνωρίζουσι νά προτιμῶσι νά ἀποθνήσκουν μυ- ριάκις παρά νά προδώσωσι τούς ἀδελφούς καί τήν πατροπαράδοτον αὐτῶν Πίστιν, ἥτις τούς κάμνει τροπαιούχους τοῦ κόσμου νικητάς, κληρονόμους τῆς αἰωνίου δόξης εἰς τά Παλάτια τοῦ Βασιλέως τῶν Οὐρανῶν».

Τήν ἑπομένη, Κυριακή τοῦ Πάσχα, 10 Ἀπριλίου 1821 καί ἀφοῦ προηγηθεῖ ὁ ἀπαγχονισμός τοῦ «Με- γαλομάρτυρα τοῦ Ἀγώνα» Πατριάρχη, Ἁγίου Γρη- γορίου Ε ́, θά ἔρθει τό μαρτυρικό τέλος τῶν τριῶν ἐκ τῶν Ἱερομαρτύρων: τοῦ Ἀγχιάλου Εὐγενίου, τοῦ Ἐφέσου Διονυσίου καί τοῦ Νικομηδείας Ἀθανασίου. Ὁδηγήθηκαν στήν ἀγχόνη καί οἱ τρεῖς μέ τήν ἀρχι- ερατική τους ἀμφίεση σέ τρία διαφορετικά σημεῖα τῆς Πόλης. Ἀκολούθησαν τρομακτικά ἔκτροπα στούς δρόμους τῆς Πόλης, στή Σμύρνη καί τή Μι- κρασία. Ἕνα ἀσυγκράτητο, ἐξαγριωμένο πλῆθος ὁπλισμένων Τούρκων καί γενιτσάρων ξεχύθηκε, σφά- ζοντας, λεηλατώντας. Ὁ Ἀγχιάλου Εὐγένιος μεταφέρθηκε στήν ἀνα- τολική ἀκτή τοῦ Κερατίου Κόλπου. Ἀτρόμητος καί ἀπτόητος, περιβλήθηκε τόν βρόγχο τῆς ἀγχόνης μέ ἡρωϊκή καρτερία. Τόν κρέμασαν στήν Κιγκλιδωτή Πύλη (Παρμάκ-Καπουσού) τοῦ Γαλατᾶ καί μέ τόν τρόπο αὐτό παρέθεσε τό πνεῦμα του «εἰς χεῖρας

Θεοῦ ζῶντος», δίχως νά πάψει νά δοξάζει τόν Θεό. Τό πάντιμο λείψανό του παρέμεινε κρεμασμένο γιά τρεῖς ὁλόκληρες μέρες. Ἔπειτα, τό ἔσυραν ἀτι- μωτικά μέχρι τήν ἀκροθαλασσιά, καί τό ἐκσφενδό- νισαν στή θάλασσα, ὅπως τοῦ Πατριάρχη. Παραμέ-
νει ἄγνωστο ἄν ἐνταφιάσθηκε καί ποῦ.
Ὅπως γράφει ὁ Ἰθακήσιος λόγιος Ἱπποκράτης
Καραβίας, ὁ Εὐγένιος ἀναδείχθηκε «ἐγκαλλώπισμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, σέμνωμα τοῦ Ἑλληνι- κοῦ Γένους, ἀγλάισμα τῆς ἰδιαιτέρας του πατρίδος Ἰθάκης». Ὑπῆρξε «ἐν μέν τῇ ζωῇ ὁ σοφός διδάσκα- λος, ὁ ἐνάρετος καί θεοπρεπής Ἱεράρχης, ὁ πιστός τηρητής τῶν ἱερῶν κανόνων καί τῶν παραδόσεων
 τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ἀκραιφνής, ὁ ἁγνός καί ἔνθερμος πατριώτης, ἐν δέ τῷ θανάτῳ ἔλαβεν ἐπαξίως τόν ἔνδοξον τοῦ μαρτυρίου στέφανον».

Καί σύμφωνα μέ τόν ἄλλο Ἰθακήσιο βιογράφο του, Νικόλαο Καραβία – Γρίβα: «Ὁποῖος ἄρα ἔπαι- νος δέν χρεωστεῖται εἰς τόν ἀοίδιμον τοῦτον Ἀρχιε- ρέα, τόν τύπον καί τό παράδειγμα τῆς ἀρετῆς, τόν διδάσκαλον καί μαθητήν τοῦ Εὐαγγελίου, τόν ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος ἀγωνισθέντα καί ὑπέρ τῆς ἐλευθερίας τήν ζωήν του θυσιάσαντα μέ ἄκραν γεν- ναιότητα καί σταθερότητα! Αἰωνία σου ἡ μνήμη, ἄνερ μακάριε! Δέν ἀπέθανες, ὄχι, ἀλλά ζῇς, δοξα- σμένος καί στεφανωμένος μέ τόν ἀμάραντον στέ- φανον τῆς εὐκλείας. Εἶσαι τό ἀντικείμενον τοῦ θαυ- μασμοῦ ὅλων τῶν ζώντων. Εἴθε πολλοί νά μιμη- θῶσι τό παράδειγμά σου, τήν ἀρετήν καί τόν βίον σου, διά νά άποκτήσωσιν ὄχι τήν ψευδῆ, ἀλλά τήν ἀληθῆ ἐκείνην δόξαν, τήν ἀγήρατον καί ἀθάνατον, τῆς ὁποίας ἠξιώθης!»
Δοξάζουμε, λοιπόν, τόν «ἐνδοξαζόμενον ἐν ταῖς μνείαις τῶν Ἁγίων Του» Κύριό μας γιά αὐτή τήν με- γάλη πνευματική δωρεά καί εὐχόμαστε σέ ὅλους, κληρικούς καί λαϊκούς, νά μᾶς ἀξιώσει νά δίνουμε πάντοτε τό «μαρτύριον τῆς συνειδήσεως» καί, τε- λικά, τήν «καλήν ἀπολογίαν, τήν ἐπί τοῦ φοβεροῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ», ἀναδεικνύοντάς μας κοι- νωνούς τῆς Βασιλείας Του· συμπολίτες τοῦ Ἁγίου

Εὐγενίου καί πάντων τῶν Ἁγίων. Ἀμήν.
Πηγή : Ἱερά Μητρόπολις Λευκάδος καί Ἰθάκης Ἀπολυτίκιον.

Ἦχος α ́. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
(Ποίημα ἀρχιμ. Χριστοφόρου Ε. Καραβία)
Τῆς Ἰθάκης ὁ γόνος, Ἀγχιάλου ἐπίσκοπος καὶ τῶν ὑποδούλων Ἑλλήνων ὁ πατὴρ ὁ φιλό- στοργος. Εὐγένιε ὡς εὗρες ἐν Θεῷ, πολλὴν τὴν παρ- ρησίαν καὶ ἡμᾶς, μαρτυρίου ταῖς ἀκτῖσι καὶ καρτε- ρίας ἐνίσχυσον ψάλλοντας· δόξα τῷ σὲ φωτίσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ χαριτώσαντι καὶ ἐν ἐσχάτοις καιροῖς σὲ ἁγιάσαντι.
Εὐγένιε, δέχου τοὺς ἀτέχνους ἡμῶν ὕμνους, καὶ δίδου χάριν τῷ σῷ συνεπωνύμῳ.

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟΝ
ΕΥΓΕΝΙΟΝ
Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ ́. Τῇ Ὑπερμάχῳ.
Τὸν τῆς Ἰθάκης, εὐκλεῆ γόνον, ὑμνοῦμέν σε, τὸν ἐν τῷ σκότει τῆς δουλείας διαλάμψαντα, καὶ ἀστράψαντα τὸ φῶς διὰ μαρτυρίου. Ὡς τὴν πί- στιν δι’ ἀγχόνης ἐτελείωσας, δίδου Πάτερ, τὴν εὐ- σέβειαν τοῖς τέκνοις σου, ἵνα κράζωμεν· Χαίροις, μάκαρ Εὐγένιε.
Ἄγγελος τῆς εἰρήνης καὶ δυνάμεως στῦλος, ἐ- δείχθης, ὦ Εὐγένιε μάκαρ· (ἐκ γ ́)· καὶ τῆς τοῦ Κυρίου φωνῆς, τοῦ καλοῦντός σε εἰς δόξας ὑ πήκουσας, καὶ τὸν σταυρὸν ἀνέλαβες, διὸ σὲ ἐπαινοῦμεν οὕτως·
Χαίροις, Ἰθάκης ὁ εὔπατρις γόνος·
χαίροις, Ἑπτανήσου μέγα κλέος.
Χαίροις, ἱερέως υἱὸς ἀξιώτατος·
χαίροις, ὀρθοδοξίας μαθητὴς ἄριστος.
Χαίροις, ὅτι εὐσθενῶς τὴν ὁδὸν Κυρίου ὥδευσας· χαίροις, ὅτι συμπαθῶς τὸν λαὸν τοῦ Θεοῦ ἔστερξας. Χαίροις, ὅτι πρὸς τὰς γνώσεις εἶχες τὴν ἔφεσιν· χαίροις, ὅτι πρὸς ἀγῶνας εἶχες τὴν πρόθεσιν. Χαίροις, ὁ λαβὼν παιδείαν ἔνθεον·
χαίροις, ὁ τιμῶν σῶν προγόνων κάματον. Χαίροις, ὁ ἐπιμελούμενος ψυχῆς·
χαίροις, ὁ παιδιόθεν ἀγωνιστής.
Χαίροις, μάκαρ Εὐγένιε.
Βλέψας ὁ τοῦ Κυρίου ταπεινότατος δοῦλος, ἀχλὺν τὴν ἐκ δουλείας τοῦ γένους, εἰς ἄδυτα
αὐτοῦ τῆς ψυχῆς, εἰσελθὼν διὰ νήψεως ἔγνωκε, τὴν τοῦ Κυρίου πρόσκλησιν καὶ πρὸς αὐτὸν πιστῶς ἐβόα·

Ἀλληλούια.
Γ εηρῶν νοημάτων καὶ φθαρτῶν ἡδυσμάτων, τρυ- φὴν μὴ ἐκλεξάμενος, μάκαρ, πρὸς τὴν σοφίαν τῶν Γραφῶν καὶ τὰς τῶν Πατέρων διδαχὰς ἔστρε- ψας, τὸν νοῦν καὶ τὴν διάνοιαν· ὅθεν πρὸς σὲ βοῶ-
μεν ταῦτα·
Χαίροις, βουλὴν Θεοῦ ἐρευνήσας·
χαίροις, μηχανὰς ἐχθροῦ συντρίψας.
Χαίροις, φιλοπόνως ἀσκῶν σὰ χαρίσματα·
χαίροις, θεαρέστως ὑμνῶν τὸν Παράκλητον. Χαίροις, Εὐσταθίου μάρτυρος ὁ τὸ ὄνομα λαβών· χαίροις, Ραφαὴλ ὡς Μάρτυρα ὁμοπάτριον τιμῶν. Χαίροις, τῶν σῶν γονέων πολυφίλητον τέκνον· χαίροις, σῶν διδασκάλων μαθητὴς εὐπαίδευτος. Χαίροις, ὁ φῶς αὐξάνων τῆς γνώσεως·
χαίροις, τὸ φῶς ποθῶν τῆς θεώσεως.

Χαίροις, εἰς βάθος τὸν βίον ἐλέγξας· χαίροις, εἰς ὕψος τὸν νοῦν ἀνατείνας.
Χαίροις, μάκαρ Εὐγένιε.
Δ έσμιος οὐχ ὑπῆρξας δυτικῶν διδαγμάτων, ἠθῶν καὶ ἰδεῶν ἀλλοτρίων. Παραδόσεως τῆς πα- τρικῆς, καὶ ὀρθῶν πιστευμάτων ὢν ὑπέρμαχος, καὶ
πᾶσι τούτοις ἐντρυφῶν, Θεῷ ἐκραύγαζες, παμμάκαρ·
Ἀλληλούια.
Ἔχων ἐν τῇ ψυχῇ σου, Ἱεράρχα Κυρίου, τὸν τῆς ἀφιερώσεως πόθον, ἡτοιμάσθης προ- θύμως ζητῶν, διὰ τῆς θύραθεν παιδείας ἐφόδια, ἵνα φωτίσῃς τοὺς συνδούλους σου· διὸ σοὶ προσφω- νοῦμεν ταῦτα·
Χαίροις, Θεόν ἐκ παιδὸς ἀγαπῶν· χαίροις, πατρίδα φιλτάτην ἐρῶν.
Χαίροις, ἐξασκῶν προσευχὴν κατανύξεως·

χαίροις, διακονῶν λατρείαν τοῦ Κτίσαντος. Χαίροις, ἄνθος τῆς νεότητος ὁ τηρῶν ἀειθαλές· χαίροις, κάλλος τὸ τοῦ πνεύματος ὁ φυλάττων ἀσινές. Χαίροις, ὁ ἐργασίας προτιμῶν τὸν ἀγῶνα·
χαίροις, τῆς ἀκρασίας ὁ ἐμφράξας τὸ στόμα. Χαίροις, ἐμπόνως ὁ κτείνας τὰ πάθη·
χαίροις, ἀφθόνως ὁ βλύζων τὴν Χάριν.
Χαίροις, χρηστῶν ἀρετῶν μυστολέκτα·
χαίροις, χρησμῶν τοῦ ἐχθροῦ ἀναιρέτα.
Χαίροις, μάκαρ Εὐγένιε.
Ζ ῆλον φιλαμαθείας καὶ ἠθῶν εὐκοσμίαν, ὡς εἶχες Ἱεράρχα Κυρίου, πρὸς κέντρα τοῦ διαφωτι- σμοῦ καὶ διδασκάλους σοφωτάτους ἔδραμες, λαβὼν δὲ φῶς τῆς γνώσεως, ἐδόξαζες τὸν Κτίστην ψάλλων·
Ἀλληλούια.

Ἤκουσας τῶν Ἑλλήνων, τιμιώτατε Πάτερ, τὸν θρῆνον καὶ τὴν ἀπελπισίαν, καὶ θαρρή- σας δυνάμει Θεοῦ, καλλιεργήσας δὲ σὴν ψυχήν, ἔσπευσας, τῆς γνώσεως τὰ δῶρα δοῦναι, πᾶσι τοῖς πιστῶς βοῶσι·
Χαίροις, σοφὲ γένους διδάσκαλε·
χαίροις, στερρὲ αὐγῆς προάγγελε.
Χαίροις, τοῦ ἀπέλπιδος βίου ἀναίρεσις·
χαίροις, τοῦ ἀτέρμονος σκότους ἐπίφαυσις. Χαίροις, τεῖχος ἀπροσπέλαστον πανουργεύμασι σατάν· χαίροις, δόρυ τὸ ὀξύτατον κατανύσσων συμφοράν. Χαίροις, ταπεινώσεως τὸ μέγα ὑπόδειγμα·
χαίροις, ἀλλοιώσεως τῆς θείας παράδειγμα. Χαίροις, δι’ οὗ ἐμψυχοῦνται καρδίαι· χαίροις, δι’ οὗ ἐδιδάχθησαν φαῦλοι. Χαίροις, ναῦς σωστική τοῖς ποντουμένοις· χαίροις, θρὰξ καυστικὴ τοῖς πλανωμένοις.
Χαίροις, μάκαρ Εὐγένιε.

Θυρεόν τὴν ἀνδρείαν, μάχαιραν τὴν σοφίαν, καὶ ζώνην τὴν ἁγνότητα ἔχων, ὡς ἄλλος σὺ Ὁ- δυσσεύς, καταλιπὼν Ἰθάκην ἐξάκουστον, ἔφθασας εἰς πλησίους πολιτείας, τῷ Θεῷ εὐγνωμόνως ψάλλων·
Ἀλληλούια.
Ἵ να γνώσεις αὐξήσῃς καὶ τοὺς ἄλλους φωτίσῃς, προέβης εἰς σπουδὰς ἀνωτέρας. Εἰς Μεσολόγ- γιον μεταβὰς καὶ εἰς τὴν Κεφαλλήνων νῆσον ὕστε- ρον, ἔσπευσας τὰς γνώσεις σου πληρῶσαι διὸ ἀνα-
κράζομέν σοι ταῦτα·
Χαίροις, ἁπτοῦ ἐρέβους ἡ λύσις·
χαίροις, δεινοῦ χειμῶνος ἡ δύσις.
Χαίροις, τὴν βιβλίων μελέτην αἰρούμενος·
χαίροις, ἀκηδίας πειρασμόν ἀφιέμενος.
Χαίροις, δαίμονα οἰήσεως ἐκβαλών ἐκ σῆς ψυχῆς· χαίροις, Κύριον πραότατον ἀγαπήσας τὸν Χριστόν. Χαίροις, ὁ εἰς μονήρη ἀρεσκόμενος βίον·
χαίροις, ὁ φιλόυλον μὴ μιμούμενος τρόπον.
Χαίροις, προστρέχων Θεοῦ σκηνώμασι·

χαίροις, προσπίπτων Κυρίου σεβάσμασι. Χαίροις, ὁ προσέχων ταῖς ἀναστροφαῖς σου· χαίροις, ὁ συντρέχων τοῖς συμφοιτηταῖς σου.
Χαίροις, μάκαρ Εὐγένιε.
Κ τήσας ἐν κόποις πλοῦτον, ἀρεστὸν τῷ Κυρίῳ, εἰς γῆν Μικρᾶς Ἁσίας μετῆλθες. Ἀφιέρωσιν πλήρη ποθῶν, μοναχοῦ τὸ τριβώνιον ἔλαβες, Εὐγέ-
νιος ὀνομασθεὶς καὶ ᾄδων, τῷ Πατρί τῶν Φώτων·
Ἀλληλούια.
Λ άμψας ἐν Σμύρνῃ, πάτερ, ταῖς σοῦ βίου ἀκτῖσι, παρώτρυνας τοὺς κάτω κειμένους, πρὸς ἀγῶ- νας μεγάλους νικῶν, τὴν αὐτῶν κατ’ ἄμφω ἀμάθειαν·
σοὶ τῷ ἐν τῇ Εὐαγγελικῇ σχολῇ διαπρέψαντι βοῶμεν·
Χαίροις, ἀνύψωσις πεπτωκότων· χαίροις, παράκλησις τῶν πενθούντων.
Χαίροις, τῆς καλῆς εἰδήσεως ὁ κομιστής·

χαίροις, τῆς ἀφρόνων νήψεως ὁ ἐμπνευστής. Χαίροις, δένδρον πάνυ εὔχυμον μετελθὸν ἀπὸ δυσμῶν· χαίροις, τῶν προγόνων σέμνωμα ἦκον εἰς ἀνατολάς. Χαίροις, ὅτι ὑπάρχεις βάλσαμον ἀσθενέσι·
χαίροις, ὅτι ὑπάρχεις ῥάβδος τοῖς ἀπειθέσι. Χαίροις, ὁ ἔχων ἀκράδαντον πίστιν·
χαίροις, ὁ νέμων ἀγάπην τοῖς πᾶσι.
Χαίροις, ὁ μὴ παρορῶν τὰς ἀνάγκας·
χαίροις, ὁ μὴ συντηρῶν τὰς κακίας.
Χαίροις, μάκαρ Εὐγένιε.
Μέλλοντός σου χωρῆσαι, εἰς τὴν ἱερωσύνην, σὺν δάκρυσι Χριστὸν παρεκάλεις, ὅπως τα- χέως ἐπιβλέψῃ καὶ τὰ ἐλλείποντά σοι ἀναπληρώσῃ· λαβὼν δὲ διακόνου καὶ πρεσβυτέρου χάριν, ᾄδεις·
Ἀλληλούια.

Νέαν χάριν λαμβάνων, λειτουργεῖς καὶ κηρύτ- τεις, εἰσδύων εἰς τὰ ἄδυτα χαίρων. Γρηγορίου γὰρ ἔχων εὐχήν, τοῦ τῆς Σμύρνης ποιμένος, πανά- ριστε, ἔδραμες τὸ γένος διδάξαι καὶ φωτίσαι· ὅθεν λέγομέν σοι·
Χαίροις, ὁ καθηγητὴς τῶν παίδων·
χαίροις, βακτηρία τῶν γερόντων.
Χαίροις, ὁ ἀναλαβὼν ἱεραποστολήν·
χαίροις, ὁ τὴν τοῦ ἱερέως φέρων στολήν.
Χαίροις, ὁ περιάγων πόλεις καὶ κώμας ὡς ὁ Χριστός· χαίροις, ὁ διατρέφων ἄρτῳ σῶν λόγων γένος ἡμῶν. Χαίροις, Ἀμνοῦ γλυκυτάτου Ποιμὴν θεόσταλτε· χαίροις, λαοῦ ἀπαιδεύτου λιμὴν ὑπήνεμε.
Χαίροις, Κωνσταντινουπόλεως γέρας· χαίροις, Ἀδριανουπόλεως κήρυξ. Χαίροις, δεσμίων ἀλείπτης μέγιστος· χαίροις, πρὸς ἀλλοθρήσκους ὁ πρόμαχος.
Χαίροις, μάκαρ Εὐγένιε.

Ξένος ἐκ τῶν γηίνων ἠγωνίζου γενέσθαι, βρο- τὸς ὢν σαρκοφόρος, τρισμάκαρ, προσευχήν καὶ νηστείαν ποθών, καὶ τὰ κρείττονα ἀναζητῶν ἔσπευ- σας, ἐπάλξεις νέας θεῖναι καὶ βοῆσαι τῷ Δημιουργῷ σου·
Ἀλληλούια.
Ὅλος ὢν πεπνυμένος, Παρακλήτου τῇ χάρει, κατέχων τε καλὴν μαρτυρίαν, ὁμοῦ ψήφῳ κλήρου καὶ λαοῦ τὴν ἀρχιερωσύνην ὑπουργεῖς ἅγιε, ποιμαίνων Φιλιππούπολιν ἧς ὁ λαός ἐβόα λέγων·
Χαίροις, πατέρων ἱερώτατε·
χαίροις, ἱεραρχῶν δημόκλητε.
Χαίροις, τοῦ πεσόντος ἀνθρώπου ἀνόρθωσις· χαίροις, ζυγοῦ τυραννούντων ἡ λύτρωσις.
Χαίροις, φαῦσις ἡλιόμορφε καταυγάζων καὶ πλουτῶν· χαίροις, βάσις θεοστήρικτε τῶν πραγμάτων τῶν καινῶν. Χαίροις, ἄξιον τέκνον Γρηγορίου τοῦ πέμπτου· χαίροις, ἀρχιποιμένων σέμνωμά τε καὶ κλέος.

Χαίροις, φανεὶς ἀξιόπιστος δοῦλος·
χαίροις, τοῦ Ἰησοῦ ὁ γνήσιος φίλος. Χαίροις, τῶν καμνόντων ἡ ἀνάπαυσις· χαίροις, ἀδικουμένων δικαίωσις.
Χαίροις, μάκαρ Εὐγένιε.
Πᾶσα γλῶσσα γεραίρει, τὸν σὸν ἔνθεον ζῆλον, καὶ πίστεως καλὴν μαρτυρίαν. Εἰ καὶ ἐν καιρῷ δεινῶν συμφορῶν καὶ ἐν δυσχειμέρῳ διαστήματι, ἐποίμανας σὸν ποίμνιον, τὸν Κύριον ἐδόξαζες κραυ- γάζων·
Ἀλληλούια.
Ρεύσαντος οὖν τοῦ χρόνου, νῦν τὸ πλήρωμα ἦλθεν, καιροῦ κατ’ ἐξουσίαν Κυρίου. Καὶ τοῦ γένους τῶν χριστιανῶν ἡ ἀνάστασις ἤδη ἐξανέτει- λεν, ἥν, πάτερ ἁγιόλεκτε, ἐπόθησας· διὸ σοὶ λέγω·
Χαίροις, υἱὲ τῆς Ἀναστάσεως· χαίροις, ἀφυπνιστὰ συνδούλων σου.
Χαίροις, πίστεως καὶ πατρίδος ἀγλάισμα·
χαίροις, τῶν Ἑλλήνων κληρικῶν ὡράισμα. Χαίροις, πάτερ ὡς κατέστρεψας τῶν ἐχθρῶν κακὰς βουλάς·
χαίροις, ἄνερ ἀξιάγαστε δι’ ὃν καυχᾶται Ἑλλάς. Χαίροις, ὁ πραΰς, ὁ ευθὺς καὶ ὁ σοφώτατος· χαίροις, ὁ ἡδύς, νουνεχὴς καὶ εὐπροσήγορος. Χαίροις, λαμπηδὼν ἡλίου εἰρήνης·
χαίροις, τῆς ἐλευθερίας ἡ κρήνη. Χαίροις, ὁ γένους ὑφαίνων πρόοδον· χαίροις, ὁ αἴσχους μειώσας δύναμιν.
Χαίροις, μάκαρ Εὐγένιε.
Σύνοδος ἐπισκόπων ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου Κυ- ρίλλου, ὡς νομίμως συνῆλθεν, ἐμετέθεσέ σε, θαυμαστέ, εἰς Ἀγχιάλου Μητρόπολιν· χαίρων δὲ ἐ- δέχθης τὴν ἀπόφασιν, δοξάζων τὸν Θεὸν καὶ κράζων·
Ἀλληλούια.

Τὸν τοῦ βίου σου χρόνον, τῷ Δεσπότῃ τῶν ὅλων, παρέθηκας κλεινὲ Ἱεράρχα. Αὐτὸς οὖν ὁ τῶν πάντων Σωτήρ, πρὸς ὁδόν σε τὴν μαρτυρικὴν ὥρισεν, δοξάσας τὰς θυσίας σου ἃς τοῖσδε ἀνυμνοῦ- μεν λόγοις·
Χαίροις, ποιμενάρχα Ἀγχιάλου·
χαίροις, συμπορευτὰ Δωροθέου.
Χαίροις, Ἰωσὴφ Θεσσαλονίκης σύμψυχε·
χαίροις, Διονυσίου Ἐφέσου σύγχρονε.
Χαίροις, Ἀθανασίῳ Νικομηδείας συγκαρτερῶν· χαίροις, τῷ Δέρκων ἐπισκόπῳ Γρηγορίῳ συναθλῶν. Χαίροις, Τυρνόβου Ἰωαννικίῳ ὁμιλῶν·
χαίροις, ὁ τῇ ὁμηγύρει ταύτῃ συμμαρτυρῶν. Χαίροις, ἐν εἰρκτῇ διὰ Θεὸν κλεισθείς·
χαίροις, βασάνων πείρᾳ μὴ πτοηθείς.
Χαίροις, προκληθεὶς οὐκ ἠρνήθης Χριστόν. χαίροις, ὁ τὴν πίστιν σου ὁμολογῶν.
Χαίροις, μάκαρ Εὐγένιε.

Ὕμνοις ποίοις ἀξίοις τῶν σῶν πόνων τιμήσω, τοὺς ἄθλους σου Εὐγένιε μέγα; Τὴν ἐν ἵππῳ συντριβὴν ἐρῶ, χλευασμούς, ἀτιμώσεις καὶ τὰς μά- στιγας, ἃ ἔφερες πανάριστε, εὐχαριστῶν Θεὸν καὶ κράζων·
Ἀλληλούια.
Φαεσφόρος ἡμέρα βασιλὶς καὶ κυρία, ἀνέτειλεν ταλαίφρονι κόσμῳ. Κατ’ αὐτὴν μετ’ ἄλλων πολλῶν, τὴν ἀγχόνην ἐστέφθης, Εὐγένιε, ὡς στέφος τῆς ἀνδρείας σου· πενθῶν καὶ χαίρων οὖν σοὶ κράζω·
Χαίροις, ὁ παρὰ ἀπίστων βασανισθείς·
χαίροις, ὁ παρὰ Σωτῆρος δοξασθείς.
Χαίροις, τοῦ πεσόντος ἀγγέλου κατάλυσις· χαίροις, Πατριάρχου μιμούμενος φρόνημα. Χαίροις, ὅτι οὐχ ὑπέκυψας εἰς μανίαν διωκτῶν· χαίροις, ὡς ἐθαυματούργησας παραμένων κραταιός. Χαίροις, ὅτι σὸν σῶμα ἔγνω πάθος Κυρίου· χαίροις, ὅτι σὸν πνεῦμα ἔγνω φῶς Παραδείσου.
Χαίροις, ὅτι πνιγμῷ ἐσαββάτισας·

χαίροις, ὅτι Χριστὸν οὐκ ἐπρόδωσας. Χαίροις, χελιδὼν θείας ανοίξεως· χαίροις, ἀηδὼν τῆς ἐξεγέρσεως.
Χαίροις, μάκαρ Εὐγένιε.
Χριστομίμητον βίον Ἱεράρχου, Ὁσίου καὶ Μάρ- τυρος, τῆς ἐλευθερίας μελετῶν, χοϊκῷ τῷ νοΐ, θαυμασμοῦ τε καὶ δέους ὢν ἀνάπλεως, τὸν ἀθλοθέ- την Κύριον δοξάζω καὶ βοῶ ἐν πίστει·
Ἀλληλούια.
Ψάλλοντές σου τοὺς ἄθλους, σὲ γεραίρομεν πάντες, Εὐγένιε, Ἰθάκης τὸ θρέμμα, ἐν τῇ σῇ γὰρ οἰκήσας ψυχῇ, ὁ πάντα πᾶσι χορηγῶν Παρά- κλητος, ἐνίσχυσεν, ἐφώτισεν, ἡμᾶς δὲ ἐνέπνευσεν λέγειν·
Χαίροις, κῦδος τῶν Ἐθνομαρτύρων· χαίροις, εἷς τῶν Ἱερομαρτύρων.

Χαίροις, ὁ ἐμψυχῶν τούς συνεπισκόπους σου·
χαίροις, ὁ βλέπων Χριστὸν ἐν τοῖς κόποις σου. Χαίροις, ὅτι πάλαι ἤθλησας νῦν δὲ ἔλαμψας ἡμῖν· χαίροις, τῶν Ἑλλήνων σέμνωμα ὀρφανῶν τε ὁ πατήρ. Χαίροις, Ἰθακησίων φύλαξ καὶ πολιοῦχος·
χαίροις, τῶν ἐπισκόπων πρὸς ἀγῶνας δαδοῦχος. Χαίροις, ὁ φωτίζων σκότος σύγχρονον·
χαίροις, ὁ στηρίζων ἔθνος ὑπόδουλον.
Χαίροις, ἡμῶν ἐν κινδύνοις προστάτα·
χαίροις, ἡμῶν πρὸς τὸν Κύριον πρέσβυ.
Χαίροις, μάκαρ Εὐγένιε.
Ὦ κλεινέ Ἐθνομάρτυς, τῆς Ἰθάκης τὸ τέκνον, Εὐγένιε Χριστοῦ, (ἐκ γ ́) δέχου τήνδε τὴν λόγων ᾠδὴν, καὶ παράσχου ἡμῖν πᾶσι τὴν χάριν σου, καὶ πρὸς Θεὸν κατεύθυνον τὰ τέκνα σου ἵνα βοῶμεν·
Ἀλληλούια.

Ὅλην ἀποθέμενοι, ἐν οὐρανοῖς τὴν ἐλπίδα, θησαυρὸνἀσύλητον, ἑαυτoῖς οἱ Ἅγιοι ἐθησαύρισαν. (Εσπέριο Εορτης)

Με την ελπίδα στραμμένη στον ουρανό, όπου ο θρόνος του Τρισαγιου Θεού «τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς» -όπως λέμε στο «Πάτερ ἡμῶν»-με την ελπίδα  στην βοήθεια και την μεσολάβηση των εορταζόμενων  Αγίων και θαυματουργών Αναργύρων, οδηγήσαμε τα βήματά μας εδώ,   Σεβασμιώτατε Πάτερ και Δέσποτα,  Αγία Καθηγουμένη,  Σεβαστοί Πατέρες και αγαπητοί αδελφοί, προσήλθαμε ευλαβικά, για μια ακόμη φορά, στο ιερό τούτο μοναστήρι των θαυματουργών ιατρών Αγίων και προστατών της Ερμιονίδος. Προσήλθαμε εδώ στον εσπερινό της εορτής των Αγίων  Κοσμά και Δαμιανού και της μητέρας τους Θεοδότης, όχι εθιμοτυπικά, αλλά με όλη μας την καρδιά. Έχοντας αγάπη για τον Θεό και τους Αγίους. 

Όλα μέσα στην Εκκλησία μας,  λειτουργούν ως σχέσεις, ως δεσμοί ισχυροί και διαχρονικοί. Όταν αγαπάμε κάποιον, τον θέλουμε στη ζωή μας, σπεύδουμε να τον συναντήσουμε, να του μιλήσουμε απλά και εγκάρδια.  Να του πούμε την αλήθεια μας, να δούμε το πρόσωπό του και να ακούσουμε τη φωνή του. Το ίδιο συμβαίνει και στη σχέση μας με τον Χριστό, την Παναγία και τους Αγίους. Είναι για μας αγαπημένα και οικεία πρόσωπα τα οποία δεν πλησιάζουμε από ανάγκη,  αλλά από αγάπη. Και στη σχέση αυτή της αγάπης, το κάθε μέρος συνεισφέρει αυτό που είναι και αυτό που έχει. Ο Χριστός μάς προσφέρει τον Εαυτό του -για να έχει ελπίδα και νόημα η ζωή μας-  μας προσφέρει την αιωνιότητα και την αθανασία. Εμείς αντιπροσφέρουμε στον Χριστό ό,τι μπορούμε  και ό,τι διαθέτουμε : την αγάπη και την εμπιστοσύνη μας, την προσωπική μας αλήθεια όσο σκληρή και αν είναι και γεμάτη πάθη και ελαττώματα,  «την ζωή μας   όλη και την ελπίδα» κατά την λειτουργική ευχή. Με τους Αγίους Αναργύρους αυτή η κοινή μας ελπίδα,  μας ενώνει, μας συνδέει άρρηκτα.    Όλη την ελπίδα τους οι Άγιοι, όπως αναφέρει ο υμνογράφος της εορτής, την απέθεταν στον ουρανό, στον Τριαδικό Θεό. Ὅλην αποθέμενοι, ἐν οὐρανοῖς τὴν ἐλπίδα, θησαυρὸνἀσύλητον, ἑαυτoῖς οἱ Ἅγιοι ἐθησαύρισαν.Αποθέτοντας -δηλαδή -στον Θεό την ελπίδα τους, βρήκαν το νόημα για να ζουν. Έτσι, είχαν την βεβαιότητα πως ο Χριστός θα δώσει λύση  στις μέριμνες τόσο για τις υλικές τους ανάγκες, όσο και για την αιώνια προοπτική τους. Και βρήκαν θησαυρό που κανείς δεν μπορεί να κλέψει και να αφαίρεση. Αυτός ο θησαυρός είναι ο ίδιος ο Χριστός, ο Οποίος ενεργούσε και ενεργεί μέσα από τα έργα και τους λόγους των Αγίων. Ας προσέξουμε όμως:  λέει ο ύμνος «όλην την ελπίδα» . Και εδώ έγκειται ο δικός μας αγώνας. Όλην την ελπίδα αποθέμενοι εν ουρανοις . Η φράση αυτή μας παραπέμπει σε  αντίστοιχες  λειτουργικές φράσεις οπως : πάσαν την βιοτικήν αποθώμεθα μέριμναν και πάσαν την ζωήνημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα. Οι Άγιοι τα πάντα τα εναπέθεσαν στον Χριστό.

Ο Χριστός γι’ αυτούς ήταν το παν. Εμείς όμως, αδελφοί μου, ζώντας στην παρούσα εποχή και διαγράφοντας ο καθένας μας την προσωπική του πορεία , πορεία με τελικό σκοπό  να συναντήσουμε τον Χριστό, συνήθως  δεν αποθέτουμε εξ αρχής όλη την ελπίδα μας στον ουράνιο Θεό,  αλλά την εμπιστευόμαστε σε επίγεια υποκατάστατά του. Ως υποκατάστατα της ελπίδας μας στο Θεό  λειτουργούν :  η ορμή της νεότητας, οι υλικές απολαύσεις και οι σαρκικές ηδονές , οι διάφορες ιδεολογίες, η δίψα για προβολή, η κυριαρχία της τεχνολογίας με προμετωπίδα της στις μέρες μας την τεχνίτη νοημοσύνη. Υπακαθιστούνεπίσης την ελπίδα μας στο Θεό, τα σύγχρονα επιστημονικά επιτεύγματα, η δύναμη των όπλων και η μέθη του δικαιωματισμού. Όλα τα παραπάνω δεν μας επιτρέπουν να έχουμε στον ουρανό την ελπίδα,αλλά  μας οδηγούν στο  να διαγράφουμε κύκλους γύρω από τον εαυτό μας χωρίς αποτέλεσμα. Όλα αυτά τα φαινομενικά  ισχυρά στοιχεία του κόσμου τούτου,  εκτός του ότι διαρκώς μεταβάλλονται, μετασχηματίζονται και τελικά  παύουν να υπάρχουν , ας γνωρίζουμε πως δεν μπορούν να σκουπίσουν τα δάκρυα του πόνου και να δροσίσουν τη δίψα για αλήθεια, αν δεν μπολιαστούν με την ελπίδα στον Χριστό. Ο Σωτήρας  Χριστός,  πήρε το σώμα μας  και γνωρίζει τις πραγματικές μας ανάγκες. Είναι ο μόνος που έδωσε και δίνει υπόσταση στην ελπίδα μας για ζωή και αιωνιότητα.  Χωρίς Χριστό όλα μαραίνονται και παρέρχονται. Όμως ακόμη και αυτά τα φθαρτά και μάταια αυτού του κόσμου, όπως τα περιγράψαμε, μπορούν να αποκτήσουν νόημα και  αξία όταν τα εντάξουμε στην προοπτική της ελπίδας για αιώνια ζωή που μας χάρισε η αγάπη του Χριστού. Οι άνθρωποι αργούμε συνήθως να το συνειδητοποιήσουμε αυτό.  Εγκλωβιζόμαστε στα κεκτημένα μας και ξεχνάμε πως : «πάντα ματαίοτης τα ανθρώπινα». 

Συχνά χρειάζεται  να περιέλθουμε σε οριακές για το βίο μας καταστάσεις και περιστάσεις όπως η ασθένεια της εποχής μας η κατάθλιψη, χρειάζεται να μας επισκεφθεί  κάποια σοβαρή σωματική  ασθένεια ή να μας συμβεί κάποια αποτυχία ή κάποια συμφορά προκειμένου να φύγει  η ψευδαίσθηση και να συνειδητοποιήσουμε την πραγματικότητα. Τότε υπάρχει ελπίδα να αναζητήσουμε την ελπίδα που φέρει ο Χριστός. Για τον Χριστό ποτέ δεν είναι αργά για να σώσει τον κάθε  άνθρωπο, όταν ελεύθερα ο άνθρωπος το θελήσει, και να αναιρέσει τη δύναμη του θανάτου και της φθοράς που μας κατακλύζουν.  Στο σημείο αυτό  αδελφοί μου ας καταθέσουμε, όχι άλλες δικές μας σκέψεις και προβληματισμούς, αλλά τον διδακτικό λόγο της Αγίας Γραφής και των  Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας σχετικά με την εν Χριστώ ελπίδα. Για αυτή την ελπίδα που οδήγησε τους Αγίους Αναργύρους στην αγκαλιά του Χριστού και τους δώρισε την χάρη των ιαμάτων και την θαυματουργία της αγάπης. 

Ο Απόστολος Παύλος ονομάζει την ελπίδα άγκυρα της ψυχής. Και όπως η άγκυρα δεν αποτελεί διακοσμητικό στοιχείο του πλοίου αλλά μέσον ασφαλείας και πολλές φορές και μέσο σωτηρίας, έτσι και η ελπίδα είναι μια άγκυρα σωτηρίας για τον άνθρωπο, προκειμένου να μη ναυαγήσει στα αφρισμένα κύματα αυτής της ζωής.

Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης παρατηρεί: Όσα κι αν υποφέρεις σ’αυτήν τη ζωή που μοιάζει με θάλασσα μέλαινα και ζοφώδη, έρχεται η ελπίδα με τις φωτεινές της ακτίνες και διαλύει αυτόν τον σάλο των κυμάτων και σου χαρίζει ενίσχυση και παρηγοριά, όχι μόνο γι’ αυτήν τη ζωή, αλλά κυρίως για εκείνα τα οποία θα αποκαλυφθούν στην αιωνιότητα.

Ως τη μεγαλύτερη βοήθεια την ονομάζει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. «Η πιο μεγάλη βοήθεια για εκείνους που δυστυχούν είναι η ελπίδα της μεταβολής και το καλύτερο προς το οποίο προσβλέπουν οι οφθαλμοί». Και συμπληρώνει : «Πάντοτε πρέπει να υπάρχει. Ας πηγαίνει μπροστά από κάθε αίσιο τέλος γιατί δεν  αντέχω να με νικά το κακό».

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο οποίος δοκίμασε θλίψεις και εξορίες και συγχρόνως γνώρισε εμπειρικά την παρουσία της ελπίδος, ερμηνεύοντας τον 143ο ψαλμό μας δίνει τον ορισμό της ελπίδος : «Η ελπίδα τότε προ πάντων υπάρχει, όταν, ενώ τα φαινόμενα μάς οδηγούν σε απόγνωση, αυτή μας ετοιμάζει να έχουμε θάρρος για το μέλλον»

Και συνεχίζει : «Η θύελλα και η μεγάλη τρικυμία συνταράσσουν το σκάφος, ενώ η ελπίδα δεν το αφήνει να περιφέρεται εδώ κι εκεί, “καν μύριοι παρασαλεύουσιν άνεμοι”. Γιατί, αν κανείς δεν την προτάξει αμέσως την ελπιδα , δεν θα μπορέσει να ασχοληθεί με κανένα έργο»

Ευχηθείτε, Σεβασμιώτατε, με τις πρεσβείες Των Αγίων και θαυματουργών Αναργύρων να βρούμε και να στηριχθούμε όλοι μας , όπως οι Άγιοι, στην μόνη  ελπίδα και  σωτηρία Του κόσμου,  τον Ιησού Χριστό και την Αγία του Εκκλησία σύμφωνα με τις εξής συμβουλές του διορατικού Οσίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου: «Δεν υπάρχει απελπισία όταν είσαι μέσα στην Εκκλησία, ό,τι και να έχεις κάνει, ό,τι και να έχεις υποστεί.

Δεν υπάρχει απελπισία. Στενοχώρια μπορεί να έχεις, αλλά απελπισία όχι. Ο Θεός, μέσα από την εξομολόγηση σε βοηθά και ξεπερνάς αυτά τα οποία μπορεί να σε οδηγήσουν στα έσχατα όρια της απελπισίας.  Εκεί που απελπίζεσαι, σου στέλνει κάτι που δεν το περιμένεις… αρκεί να Τον πιστεύεις και να Τον αγαπάς. Όπως και Εκείνος μας αγαπά και φροντίζει για εμάς, όπως ο κάθε πατέρας για τα παιδιά του. Και όλοι μας είμαστε παιδιά Του Θεού. Και ό,τι καλό έχουμε, το έχουμε από Τον Θεό. Είναι δικό Του το δώρο. Ακουστε παιδιά μου την Εκκλησια που μας λέει ότι: “Πάσα δόσις αγαθή και πάν δώρημα τέλειον άνωθεν εστί κατά βαίνον, εκ του Πατρός των φώτων;”  Αμήν !

π. Χριστοφόρος Καραβίας

[κήρυγμα εορτής Αγίων Αναργυρων. Εκφωνήθηκε την 31η Οκτωβρίου 2023 στην Ιερά Μονή Αγίων Αναργύρων Ερμιόνης , στον πανηγυρικό Εσπερινό]

ΘΕΙΟΝ ΚΗΡΥΓΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Ε’ ΛΟΥΚΑ 30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2022

Το σημερινό ιερό Ευαγγελικό ανάγνωσμα της γνωστής μας παραβολής του πλούσιου και του Λαζάρου, αγαπητοί αδελφοί, σε όποια εποχή και να διαβαστεί και σε οποία συγκυρία, έχει μοναδική και διαχρονική αξία και δύναμη. Δίνει νέα προοπτική στον αγώνα μας. Με την προϋπόθεση πως κάνουμε έναν έστω υποτυπώδη αγώνα. Όχι αγώνα επιβίωσης και εξασφάλισης της ψυχοσωματικής μας ισορροπίας. Αυτόν τον κάνουμε οι περισσότεροι από εμάς σε καθημερινή βάση. Εννοούμε τον αγώνα νοηματοδότησης της ζωής και επανεύρεσης της αιώνιας προοπτικής μας. Με μια λέξη αγώνα αγιότητας. Σε όσους κάνουν αυτόν τον αγώνα προς την αγιότητα, αγωνίζονται να ανακαλύψουν και να μεταμορφώσουν τα πάθη της ψυχής σε υγιής και παραγωγικές δυνάμεις που οδηγούν στον Θεό, έχει πολλά να πει και πολλά να διδάξει η σημερινή παραβολή.

Ας δούμε σύντομα τα μηνύματά της:
Ένας πλούσιος, εγκλωβισμένος στην φιλαργυρία και στην απολαυστική ζωή και ένας φτωχός εγκλωβισμένος στην επανάσταση των σωματικών αναγκών που δεν έχει τον τρόπο να καλύψει, με κυρίαρχη ανάγκη αυτή της πείνας. Αντιθέσεις μεγάλες και χάσμα μέγα μεταξύ τους. Στην μετά θάνατο ζωή δεν συναντώνται μεταξύ τους. Το χάσμα συνεχίζει να υπάρχει. Μόνο που το χάσμα δεν είναι οικονομικής και κοινωνικής φύσεως όπως όταν ζούσαν στον κόσμο, αλλά οντολογικής, υπαρξιακής φύσεως. Ο πλούσιος, ανώνυμος, άγνωστος, χωρίς πλούτη υποφέρει στην μοναξιά της κόλασης. Ο Λάζαρος που το όνομα του στα εβραϊκά σημαίνει ο Θεός είναι βοηθός μου, απολαμβάνει την χαρά της κοινωνίας μετά του Θεού. Μόλις δώσαμε την περιγραφή για το τι είναι παράδεισος και τι κόλαση. Σε όσους δεν πιστεύουν σε αυτά, λέμε πως υπάρχει μια πρόγευση, δηλαδή μπορούμε να πάρουμε μια γεύση του τι είναι παράδεισος και κόλαση από την εδώ ζωή μας. Η κατάσταση της ψυχής μας, η συνείδηση μας, αυτό που έχουμε μέσα μας: η ταραχή ή η γαλήνη, η πληρότητα ή το κενό, το άδειασμα, η ανυπόφορη μοναξιά που ζούμε ή η χαρά της παρέας, η χαρά που αισθανόμαστε εδώ όλοι μαζί στο ναό εν ώρα θείας λειτουργίας. Όλα αυτά είναι σε μικρογραφία η κατάσταση του παραδείσου ή της κόλαση εδώ στον βίο μας πριν περάσουμε στην αιωνιότητα.
Τι μας διδάσκει λοιπόν η παραβολή; Πρώτον ότι τα υλικά αγαθά όταν βασίζουμε τη χαρά μας σε αυτά, γίνονται φυλακές και μας φυλακίζουν την ψυχή τα συναισθήματα όλη μας τη ζωή.

Δεν έχει σημασία αν έχουμε πολλά η λίγα χρήματα ή καταθέσεις στην τράπεζα, σημασία έχει πώς τα διαχειριζόμαστε και αν τα μοιραζόμαστε. Όταν τα κρατάμε για εμάς έχοντας ανασφάλεια, τότε μας φυλακίζουν τώρα και για πάντα . Όταν τα μοιραζόμαστε με αγάπη, αγάπη εν Χριστώ και όχι αλτρουισμό, τότε μας απελευθερώνουν από κάθε δέσμευση και μας οδηγούν στην αιώνια χαρά και απόλαυση. Όταν τηρούμε την νηστεία την εγκράτεια των σαρκικών επιθυμιών είμαστε ελεύθεροι από την κυριαρχία της σαρκός. Παράδεισος είναι να πολεμάς τον κατακτητή στο μέτωπο το 1940 και μέσα σε συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες όπως μας τις περιγράφει ο Οδυσσέας Ελύτης στο Άξιον Εστί, και να μοιράζεσαι με τον συμπολεμιστή σου ένα κομμάτι παξιμάδι. Να μην το τρως όλο μόνος σου.

Πολλά τα ερωτήματα και οι αντιρρήσεις που θα μπορούσε να προβάλει κάποιος σύγχρονος αγωνιστής στο στίβο του κόσμου του 21ου αιώνα που λησμονεί την ιστορία του και από που ξεκίνησε. 1. Δεν μας φταστούν τα χρήματα για τις απολύτως απαραίτητες ανάγκες μας. Που να βρεθεί περιθώριο για να μοιράσουμε τα αγαθά μας; Αρκεί να δει κανείς ένα δελτίο ειδήσεων και θα καταλάβει.
2. Πως είμαστε σίγουροι ότι υπάρχει μετά θάνατον ζωή; 3. Υπάρχει αχαριστία σήμερα . Δεν δίνω σε κανέναν τίποτε γιατί δεν το εκτιμά. Δεν θα δημιουργώ εγώ από την καλή μου την καρδιά αχάριστους και τεμπέληδες. Ούτε στα ίδια τα παιδιά μου δεν τα δίνω γιατί θα τα πάρουν και θα μου γυρίσουν την πλάτη. 4. Δεν υπάρχει αγάπη σήμερα. Κοιτάω τον εαυτό μου και την οικογένεια μου γιατί έρχονται δύσκολες μέρες και τότε ποιος θα με βοηθήσει. Για όλα τα παραπάνω που όλοι έχουμε σκεφτεί, θα μπορούσαμε να πούμε πολλά αλλά θα πούμε ένα. Λείπει ο Ένας από την ζωή μας. Λείπει ο Χριστός. Υπάρχει ως πανταχού παρών, αλλά δεν ενεργεί στη ζωή μας γιατί θέλουμε να είμαστε κοντά του μεν, αλλά δεν ζούμε όπως αυτός μας δίδαξε και δεν τον θέλουμε στην καθημερινότητα μας. Η πραγματικότητα ακόμη και τους εκκλησιαζόμενος ανθρώπους αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο αυτό αποδεικνύει. Ένα απέραντο κενό. Μία ανασφάλεια και μία ταραχή. Ο λόγος του σημερινό ευαγγελίου είναι ξεκάθαρος, δεν μας διδάσκει μόνο αλλά μας οδηγεί. Μας οδηγεί στην αλήθεια, στο πρόσωπο του ίδιου του Χριστού. Όλες οι παραβολές που είπε ο Χριστός είναι δρόμοι που οδηγούν σε αυτόν. Ο Χριστός είναι και η ζωή μας αλλά και η ανάστασή μας. Είναι και το τώρα και το πάντα.

Ας αγωνιστούμε φιλότιμα, αδελφοί μου, να βάλουμε τον Χριστό στη ζωή μας και να βιώσουμε τον παράδεισο από τώρα. Έχοντας την υπομονή του Λαζάρου και πλούτη αγάπης και αρετών περισσότερα από του πλούσιου της σημερινής παραβολής. Ας μετανοήσουμε εγκαίρως και όλες μας οι απορίες και οι αντιρρήσεις θα λάβουν την εξής απάντηση: Ζει Κύριος ο Θεός, ο ων ευλογητός εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν!

π.Χριστοφόρος

Μερικές σκέψεις αυτοσυνειδησίας και μια προσευχή στην αρχή του νέου εκκλησιαστικού έτους

Εκκλησιασμός
————————
Οι περισσότεροι χριστιανοί εκκλησιάζονται
10-15 φορές το χρόνο,

α. Για εθιμοτυπικούς λόγους, για να δουν «θέαμα» (λαμπρές τελετές, άμφια των κληρικών , να ακούσουν λόγους περίτεχνους και ωραία ψαλμωδίες κ.α.). Τις ημέρες των αργιών όπου υπάρχει και ιδιαίτερο τελετουργικό (λιτανίες, μεγάλη Εβδομάδα, Θεοφανείων, εορτές ναών…). Για να πάρουν κάτι ως ευλογία: βάγια, άρτο, λουλούδια, βασιλικό , αγιασμό κ.α.

β. Για να συναντήσουν τους ανθρώπους και να επικοινωνήσουν (οι ναοί είναι σημεία συνάντησης).

γ. για να συμμετέχουν  σε γάμους, βαπτίσεις και κηδείες και «κοινωνικές υποχρεώσεις» κατά κύριο λόγο.

Άλλοι λόγοι που προσέρχονται οι χριστιανοί στον ναό:

δ. όταν θέλουν να ζητήσουν κάτι από τον Θεό μέσω των ιερών μυστηρίων και ζητούν από τον ιερέα να τους τελέσει ιερό ευχέλαιο, αγιασμό η να τους διαβάσει ειδικές ευχές σε διάφορες περιστάσεις, (π.χ. όταν ασθενούν βαρειά οι ίδιοι ή κάποιος συγγενής ή φίλος τους κ.α.) ίσως μετά από μια μεγάλη αποτυχία ή κάτι δυσάρεστο στη ζωή τους, ή όταν επηρεάζονται (ή νομίζουν πως επηρεάζονται) από τον διάβολο με επιβουλή, βασκανία, διχόνοιες στα ζευγάρια, μαγεία, «γλωσσοφαγία» .

ε. για να προσευχηθούν ατομικά όταν αντιμετωπίζουν αξεπέραστα προβλήματα. Για να παρουσιάσουν αυτά τα προβλήματα στον ιερέα ως εξομολόγηση. Γράφω «ως εξομολόγηση» επειδή η μόνο παρουσίαση  των προβλημάτων μας, χωρίς μετάνοια και εξαγόρευση  των αμαρτιών μας,  δεν είναι εξομολόγηση.

στ. για να ζητήσουν οικονομική βοήθεια, για  να «καταξιωθούν»  στο χωριό ή την πόλη που ζουν, με την παρουσία τους στο ναό. Αυτό τους προσφέρει μια «υπόσταση» ένα «καλό όνομα» κυρίως όταν κατάγονται από άλλη πόλη ή είναι αλλοδαποί. Πολλοί μάλιστα αλλοδαποί επιδιώκουν να βαπτιστούν για τους λόγους αυτούς, χωρίς να τους απασχολεί  η ουσία της πίστης και η ενεργός ένταξή τους στην  Ορθόδοξη Εκκλησία.

Υπάρχουν χριστιανοί που προσέρχονται στους ναούς και στις ιερές ακολουθίες «θεματικά». Για παράδειγμα μόνο την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, μόνο στους Χαιρετισμούς, μόνο σε αγρυπνίες, μόνο όταν λειτουργούν εξωκλήσια, μόνο σε ενοριακές εκδηλώσεις, εκδρομες και άλλες δραστηριότητες.

Οι πιο τακτικά εκκλησιαζόμενοι (50-60 ή και περισσότερες φορές το χρόνο) προσέρχονται κατά κύριο λόγο από συνήθεια «έτσι τα βρήκαμε από τους γονείς μας..», λέγουν. Είναι «οι χριστιανοί των Κυριακών». «Η Εκκλησία είναι η συνήθειά μου, το χόμπι μου, δεν μπορώ να μην έρχομαι, κάτι μου λείπει όταν απουσιάζω» μου είχε πει κάποιος, επι λέξει. Μια μερίδα των πιστών, επίσης, προσέρχεται τακτικά, αφού έχει συνειδητοποιήσει την πολλαπλή ψυχική ωφέλεια του εκκλησιασμού και γενικότερα της συμμετοχής στην ενοριακή ζωής.

Κάποιοι άλλοι εκκλησιάζονται μόνο σε μοναστήρια.

Κάποιο άλλοι εκκλησιάζονται σε διάφορους ναούς σπάνια και περιστασιακά, χωρίς να έχουν σημείο αναφοράς.

Οι ακόμη τακτικότερα εκκλησιαζόμενοι (σε κάθε ιερή ακολουθία) είναι συνήθως είτε υποψήφιοι κληρικοί ή μοναχοί ή ψάλτες και συνεργάτες.  Αυτοί έχουν έναν πρακτικό και επαγγελματικό λόγο που συχνάζουν στον ναό. Αν ερευνήσουμε τα βάθη της ψυχής τους,  δεν ξέρω αν θα βρούμε σε όλους (εμάς) και διαρκώς πραγματικό ζήλο και αγάπη για την εν Χριστώ ζωή και συνειδητοποίηση των αληθειών της πίστεως. Όλοι, άλλωστε, κοντά ή μακριά από τον ναό και την εκκλησιαστική ζωή έχουμε τον αγώνα μας, έχουμε κοινό αγώνα και  παλεύουμε με τον εαυτό μας πρώτα – πρώτα, με την  ολιγοπιστία, το κοσμικό φρόνημα και τον ίδιο τον διάβολο.

Αγιοπνευματική ζωή
———————————
Η πνευματική ή πιο σωστά η αγιοπνευματική ζωή είναι κάτι βαθύτερο. Διαβάζοντας τους βίους των αγίων θα το ανακαλύψουμε. Σχετίζεται άμεσα με το ιερό μυστήριο της εξομολόγησης (που έρχεται μετά από την μετάνοια) και με την τακτική (όχι εθιμοτυπική) προσέλευση στην θεία Κοινωνία. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Ύστερα, η αγιοπνευματική ζωή καλλιεργείται με την φιλανθρωπική δράση αρχίζοντας από το χώρο της ενορίας, με την δημιουργικότητα,  με την ανάπτυξη της αγάπης και της αλληλοβοήθειας, με την διάθεση των ιδιαίτερων χαρισμάτων του καθενός στην εκκλησιαστική κοινότητα και με την  κατάρτιση,  δηλαδή την συμμετοχή στο κήρυγμα, στις συνάξεις κατήχησης και άλλες ευκαιρίες πνευματικής ανάτασης και διάδοσης των αληθειών της πίστεως και στήριξης της εν Χριστώ ζωής σε καθημερινή βάση.  Αυτό επιτυγχάνεται σταδιακά με την συμμετοχή μας στη θεια Λατρεία, με  την προσωπική προσευχή, με την νηστεία και την μελέτη της Αγίας Γραφής.

Ερωτήσεις για προβληματισμό:
————————————-
1.Σε τι διαφέρει, τελικά, η εκκλησιαστική ζωή από την κοσμική μας ζωή;

2. Η πίστη του ανθρώπου στον Τριαδικό Θεό εξαρτάται  από το πόσο τακτικά εκκλησιάζεται;

3. Νοηματοδοτεί η πίστη την ζωή μας σε όλες τις πτυχές της;

4. Αφού οι πρόγονοί μας τηρούσαν πολύ πιο πίστα από εμάς τις εκκλησιαστικές παραδόσεις και την νηστεία και ήταν πιο τακτικοί στον εκκλησιασμό, γιατί δεν κατάφεραν να μας το μεταδώσουν; Αν μας το μετέδωσαν, εμείς το αυξάνουμε; Εμβαθύνουμε σε αυτό; Εμείς, γιατί δυσκολευόμαστε (στην περίπτωση που δυσκολευόμαστε) να μεταδώσουμε στα παιδιά μας την πίστη και τις ευλογημένες συνήθειες του εκκλησιασμού, της νηστείας της προσευχής, του πνευματικού αγώνα; Σε τι υστερούμε; Φταίει μόνο η ανωριμότητα των παιδιών, αφού είναι ακόμη ανήλικα;

5. Στέλνουμε τα παιδιά μας στο κατηχητικό; Έχουμε καλή άποψη για το κατηχητικό; Νομίζουμε  πως το κατηχητικό  θα ωφελήσει τα παιδιά μας το ίδιο ή και περισσότερο από τα φροντιστήρια ξένων γλωσσών, ποδόσφαιρο και άλλες δραστηριότητες ποικίλου ενδιαφέροντος, ή το θεωρούμε άχρηστο και χωρίς ουσιαστικό λόγο ύπαρξης;

6. Μήπως οφείλεται η αποστασιοποίησή μας από την εκκλησιαστική ζωή, στην αλλαγή του τρόπου ζωής τις τελευταίες δεκαετίες (όπου η τεχνολογία και το διαδίκτυο έχουν τον κύριο λόγο σε όλες τις εκφάνσεις του βίου μας) ή υπάρχουν βαθύτεροι λόγοι;

7. Θα παροτρύναμε το παιδί μας ευχαρίστως,  αν και το ίδιο το επιθυμούσε από μόνο του και υπήρχαν  οι σχετικές προϋποθέσεις, να γίνει κληρικός, πρεσβυτέρα, μοναχός ή μοναχή;

Ο δρόμος της αυτοσυνειδησίας
————————————
Όντως δύσκολος ο αυτοπροσδιορισμός ενός σύγχρονου ανθρώπου και μάλιστα εφήβου ή νέου μέσα στην πραγματικότητα που ζούμε. Εξίσου δύσκολη και η συνειδητή σχέση του με την παράδοση, το παρελθόν του τόπου του και με την πίστη του και την θρησκευτική παράδοση των προγόνων του. Μάλλον αρχίζει σήμερα  να τα εγκαταλείπει  όλα αυτά και να προσανατολίζεται σε πιο χρηστικές ενασχολήσεις όπου κυριαρχεί η εμπειρία και η εναλλαγή εμπειριών, η ατομική καλοπέραση, η πρόσκαιρη απόλαυση και η εξασφάλιση πόρων διαβίωσης με όσο γίνεται λιγότερη ανθρώπινη επικοινωνία σε πραγματικό- φυσικό χρόνο. Το διαδίκτυο κυριαρχεί πλέον στις επικοινωνίες. Η «εικόνα», το θέαμα και η αυτοματοποιημένη αντίδρασή μας προς αυτή, όπως έχουμε οδηγηθεί ακολουθώντας μαζικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είναι από τις βασικότερες πηγές (αυτό)ικανοποίησης και αυτοεπιβεβαίωσης του ανθρώπου. Δεν ενθουσιαζόμαστε όμως, όσο εύκολα και συχνά απογοητευόμαστε. Να σημειώσουμε εδώ πως οι διαθέσεις αυτές του ανθρώπου, όπως τις περιγράψαμε αμέσως προηγουμένως, δεν εισήλθαν τώρα, τα τελευταία χρόνια, στην ψυχή και το μυαλό του ανθρώπου ούτε η κατάσταση που επικρατεί στον κόσμο είναι πιο καλή ή πιο κακή από αυτή του παρελθόντος. Άλλαξαν όμως οι συνθήκες ζωής και οι επιλογές του ανθρώπου έγιναν πολύ περισσότερες.
Χωράει, άραγε,  η πίστη κάπου μέσα σε όλα αυτά;

Ο αληθινός Θεός, είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι εξακολουθεί να είναι η πηγή και η αιτία  της ζωής μας και να οικονομεί μέσα στο πέρασμα των αιώνων την σωτηρία του ανθρώπου με κάθε τρόπο. Αυτός είναι και ο λόγος ύπαρξης της Εκκλησίας.

Τα αιώνια είναι κρυμμένα μέσα στα φθαρτά. Η εικόνα (δεν εννοώ μόνο την αγιογραφία, τα ιερά εικονίσματα δηλαδή, αλλά και γενικότερα την έννοια  του εικονισμού ως συμβολισμού του αθέατου κόσμου μέσω του ορατού συμβόλου) κάτι περιγράφει, κάτι εικονίζει, δεν είναι κάτι που έφτιαξε η φαντασία μας ούτε την απολυτοποιούμε. Το περιβάλλον μέσα στον ιερό ναό με την όλη του διακόσμηση και το τελετουργικό των ιερών ακολουθίων και κυρίως της θείας λειτουργίας, κάτι θέλουν να μας θυμίσουν , κάτι μας διδάσκουν ,  κάπου μας παραπέμπουν. Ας το ανακαλύψουμε. Ας κατηχηθούμε για να το γνωρίσουμε. Ας το ερευνήσουμε. Μάλλον, ας ζητήσουμε προσευχόμενοι  να μας αποκαλυφθεί!

Αγαπητοί μου ! Από σήμερα (1/9) αρχίζει το νέο εκκλησιαστικό έτος.
Να είναι για όλους μας ευλογημένο και καρποφόρο !
Σας παρακαλώ και σας προσκαλώ σε μια σχέση αληθείας με το νόημα της ζωής μας, με τον εαυτό μας τα πάθη και τα χαρίσματά μας , τις επιλογές μας και τις καθημερινές προσωπικές  ή κοινές  επιδιώξεις μας. Όλα οδηγούν στο «εγώ» σήμερα και στην απομόνωση, στον φόβο και στην απώλεια νοήματος για το οτιδήποτε. Δεν βασίζεται η ζωή μας σε αρχές αλλά σε ατομικά δικαιώματα. Θλιβερή διαπίστωση. Ας ψάξουμε την κινητήρια δύναμη για μια επανεκκίνηση : την αγάπη! Σας καλώ και σας παρακαλώ, λοιπόν, να πλαισιώσετε την ενοριακή ζωή και τις εκδηλώσεις και δραστηριότητες που προγραμματίζει για όλες τις ηλικίες. Πάνω και πρώτα από όλα ,οφείλω να σας υπενθυμίσω, τίθενται τα ιερά μυστήρια της Ιεράς εξομολογήσεως και της θείας Κοινωνίας. Χωρίς αυτά, απλά θα είμαστε  μόνο  για τις εκδηλώσεις και παρατρεχάμενοι όπου είναι κόσμος και όπου γίνεται μάζωξη. Δεν μας ωφελεί. Δεν έχει κάποιο νόημα. Χωρίς Χριστό, όλα είναι μάταια! Ας δώσουμε όλο μας το είναι στο Χριστό! Ας αγαπήσουμε τον Χριστό! Πρώτος και θεμελιώδης στόχος μας για την νέα εκκλησιαστική χρόνια!

Ας Τον παρακαλέσουμε με όλη μας την ψυχή:

Προσευχή για το νέο ξεκίνημα
———————————————-
Δώσε, Κύριε, βάθος στην πίστη μας και νόημα στις εκδηλώσεις ευλάβειας προς Εσένα! Βοήθησε μας να Σε ανακαλύψουμε πίσω από τον τύπο και την παράδοση. Βοήθησε μας να θελήσουμε να δώσεις νόημα στη ζωή μας. Πάρε από πάνω μας την τυπολατρεία, την λατρεία της ύλης, την ακηδία (τεμπελιά), την επανάπαυση, την άγνοια, την αμάθεια, την συνήθεια, τον εγκλωβισμό μας στη γνώμη των άλλων και στην υποκρισία. Αξιοποίησε ό,τι καλό έχουμε μέσα μας και ανάστησέ μας όσο είμαστε σε αυτή την επίγεια ζωή! Αμήν !

π. Χριστοφόρος