Κυριακή σήμερα αδελφοί μου, ημέρα του Κυρίου. Προσήλθαμε στον Ναό για να τελέσουμε την κοινή μας λατρεία , την Θεία Λειτουργία. Να γίνουμε ένα με τον Χριστό , κοινωνώντας το Σώμα και το Αίμα Του. Να γίνουμε ένα μεταξύ μας . Ο Χριστός , οι Άγιοι , οι ζώντες και οι κεκοιμημένοι- με το σύνδεσμο της θεϊκής Αγάπης. Κλήρος και λαός να ευχαριστήσουμε το Θεό για τα εγκόσμια και υπερκόσμια αγαθά Του και να εορτάσουμε -όπως κάθε Κυριακή- την Ανάσταση του Χριστού που έγινε η απαρχή και της δικής μας ανάστασης και της αιώνιας ζωής.
Διότι Χριστιανός που δεν προσδοκά την ανάσταση των νεκρών ή τη θεωρεί παραμύθι δεν είναι χριστιανός. Χριστιανός που δεν πιστεύει στην αιώνια ζωή , ας αναζητήσει βαθειά μέσα του το «γιατί». Από αυτή την αναζήτηση ξεκινούν όλα. Κυρίως ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε την ύλη και το πώς την διαχειριζόμαστε.
Ακούσαμε προ ολίγου την διδακτική διήγηση με τον πλούσιο νέο που δεν μπόρεσε να απαλλαγεί από την σκέψη και την επήρεια θα λέγαμε του πλούτου. Το ερώτημα που προκύπτει είναι συγκλονιστικό: Με ποιά εφόδια φεύγει ο άνθρωπος από τον κόσμο αυτό; Ναι μεν όσα έχει τον βοηθούν να ζήσει άνετα και να κατακτήσει τους στόχους του, ως ένα βαθμό φυσικά. Αλλά τί από όσα αποθήκευσε και συγκέντρωσε στη γη, θα πάρει μαζί του μετά θάνατον; Ας κατανοήσουμε επίσης πως φυλάργυρος είναι όχι μόνο ένας πλούσιος που λατρεύει το χρήμα , αλλά και ο κάθε άνθρωπος φτωχός η πλούσιος που συνδέει την ευτυχία του και την επιτυχία του με το χρήμα και την ύλη. Ένας τέτοιος άνθρωπος δεν είναι Χριστιανός αλλά ειδωλολάτρης γιατί αντί για το Θεό λατρεύει – ηθελημένα ή αθέλητα – τον μαμωνά. Κάνει το χρήμα αυτοσκο. Γίνεται υποχείριο σε κάτι άψυχο , ο έμψυχος και λογικός άνθρωπος . Πόσο άδικο και παράλογο! Ο πλούτος, λοιπόν , όχι από μόνος του αλλά η απληστία, η φιλαργυρία, το πώς θα αποκτήσει περισσότερα, χωρίς ίχνος φιλανθρωπίας , έχουν αποτέλεσμα να μένει ο άνθρωπος ανικανοποίητος πάντοτε, να ζει με το διαρκές άγχος και με την ισόβια μέριμνα της ύλης που προσφέρει μόνο μια ψευδαίσθηση ευτυχίας και σιγουριάς. Ο εξαρτημένος από το χρήμα είτε το έχει είτε το προσδοκά δεν είναι ελεύθερος , γίνεται απάνθρωπος και εγκλωβισμένος στη μοναξιά του. Αλήθεια πόσους φτωχούς θα μπορούσε να βοηθήσει από την μεγάλη σοδειά του -αν είχε αγάπη μέσα του- ο πλούσιος της παραβολής; Πόσο ανάλαφρος θα άφηνε αυτόν τον κόσμο την ώρα του θανάτου του; ενώ τώρα πνίγεται στις βιοτικές μέριμνες και παλεύει με τους δαίμονες την ώρα του θανάτου , που απαιτούν δικαιωματικά να πάρουν την ψυχή «Αν δεις κάποιον να γίνεται πλούσιος χωρίς να το αξίζει, μην τον καλοτυχίσεις, μην τον ζηλέψεις, μην τα βάλεις με τη θεία πρόνοια. Μην αισθανθείς ότι αδικείσαι και κυρίως μη νομίσεις ότι γίνεται τίποτα στον κόσμο τούτο τυχαία και άσκοπα» , μας διδάσκει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος στο λόγο του «περί πλούτου και φτώχειας» «Για ποιό λόγο, άνθρωπέ μου,» συνεχίζει ο Ιερός Πατήρ της Εκκλησίας μας, «ο πλούτος σου φαίνεται σπουδαίο πράγμα; Αναμφίβολα γιατί σου αρέσουν οι σπάταλες απολαύσεις, γιατί ευχαριστιέσαι όταν σε θαυμάζουν ή σε ζηλεύουν οι άλλοι, γιατί μπορείς με τα χρήματά σου να κάνεις κακό στους εχθρούς σου και, τέλος, γιατί όλοι σε φοβούνται για τη δύναμη που σου δίνει ο πλούτος. Ναι, γι’ αυτές τις τέσσερις αιτίες κυνηγάς τα λεφτά, για την ηδονή, την κολακεία, την εκδίκηση και το φόβο. ‘Αλλη αιτία δεν υπάρχει. Γιατί, συνήθως, ο πλούτος ούτε πιο σοφό κάνει τον άνθρωπο ούτε πιο συνετό ούτε πιο καλό ούτε πιο φιλάνθρωπο. Καμιάν αρετή δεν μπορεί να φυτέψει μέσα στην ψυχή μας ο πλούτος. Απεναντίας μάλιστα, αν βρει μερικές αρετές, τις ξεριζώνει, για να φυτέψει μέσα μας τις αντίστοιχες κακίες».
Τα σοφά αυτά λόγια του Ιερού Χρυσοστόμου , μας βοηθούν να κατανοήσουμε το πραγματικό μας συμφέρον που είναι ο πλούτος της Αγάπης του Θεού. Να μη μισήσουμε τον υλικό πλούτο, γιατί είναι δώρο θεϊκό. Να μισήσουμε την πλεονεξία που φωλιάζει στην ψυχή μας και μας κάνει απάνθρωπους και στην ουσία άπιστους και άθεους. Η πλεονεξία και η απερισκεψία του ανθρώπου ευθύνεται για όλες τις κοινωνικές αδικίες, για τους πολέμους , για την οικονομική κρίση , για την οικολογική καταστροφή. Η διαστρέβλωση του Νόμου της Αγάπης και του ευαγγελικού πολιτισμού έχουν ως υπαίτιο τον φίλαυτο και άφρονα άνθρωπο κάθε εποχής. Ο πλούτος όμως είναι στα χέρια των λίγων και οι περισσότεροι από μας τουλάχιστον οικονομικά ανήκουμε στους αδικημένους παρά στους αδικούντες. Πώς πρέπει ως χριστιανοί να διαχειριστούμε αυτή την ανισότητα;
Ας μας δώσει την απάντηση και πάλι ο Ιερός Χρυσόστομος , κατακλείοντας το λόγο του «περί πλούτου και φτώχειας» :
«Όταν, λοιπόν μας αδικούν , όταν χάνουμε περιουσίες και χρήματα, να μην ταραζόμαστε, αλλά να λέμε: “Ας είναι δοξασμένος ο Θεός, και θα βρούμε πλούτο πολύ μεγαλύτερο”. Όσο θα ωφεληθούμε μ’ αυτόν μόνο το λόγο, δεν θα ωφεληθούμε ούτε αν ξοδεύουμε ό,τι έχουμε σε αγαθοεργίες, ούτε αν γυρίζουμε παντού αναζητώντας φτωχούς, για να τους βοηθήσουμε, ούτε αν σκορπάμε τα λεφτά μας για να προσφέρουμε φαγητό στους πεινασμένους. Γι’ αυτόν το λόγο δεν θαυμάζω τόσο τον Ιώβ, επειδή είχε το σπίτι του ανοιχτό σ’ εκείνους που χρειάζονταν βοήθεια, όσο γιατί με ευχαριστία και δοξολογία του Θεού χειρίστηκε την απώλεια των αγαθών του. Όποιος μπορέσει, όταν δοκιμάσει συμφορά, να πει ειλικρινά και αγόγγυστα ό,τι είπε ο Ιώβ, «Ο Κύριος μου έδωσε όσα είχα, ο Κύριος μου τα πήρε» (Ιώβ 1:21), μόνο για το λόγο τούτο θα ανακηρυχθεί δίκαιος μαζί με τον Ιώβ και θα σταθεί ένδοξος κοντά στον Αβραάμ. Και ο μεν Ιώβ, χάρη στη θεάρεστη στάση του, πήρε πίσω διπλά εκείνα που είχε χάσει. Εσύ, όμως, όχι μόνο διπλά και τριπλά, μα εκατονταπλάσια θα τα πάρεις όλα, αν υπομείνεις με πνευματική γενναιότητα τις συμφορές, και, το σπουδαιότερο, θα κληρονομήσεις την αιώνια ζωή, την οποία εύχομαι ν’ απολαύσουμε όλοι μας, με τη χάρη του Κυρίου». Αμήν!
π.Χ.Κ.